Zakon o organskoj proizvodnji otvara vrata za povećanje površina pod organskom proizvodnjom, smanjenje zagađenja iz poljoprivrede, očuvanje vode i zemljišta.
Zakon je usaglašen sa regulativama Evropske unije, da sertifikovanja obavljaju samo kontrolne organizacije koje je ovlastilo Ministarstvo poljoprivrede.
Postupak uključenja proizvođača u organsku proizvodnju pokreće se na osnovu prijave prizvođača ovlašćenoj kontrolnoj organizaciji, sa kojom sklapa ugovor, nakon čega počinje period konverzije (prelaska) iz konvencionalne u organsku proizvodnju.
Period konverzije, u zavisnosti od vrste proizvodnje, stepena razvijenosti organskog načina proizvodnje i karakteristike zemlje, može da traje i do tri godine. Proizvođač organskih proizvoda će imati obavezu da u svojoj proizvodnoj evidenciji svake godine obaveštava kontrolnu organizaciju o dinamici proizvodnje useva i o parcelama, a ovlašćene kontrolne organizacije biće dužne da o organskoj proizvodnji Ministarstvu
poljoprivrede jednom mesečno dostave izveštaj, što će državi omogućiti da vodi evidenciju o organskoj proizvodnji.
Organska proizvodnja se ističe kao naša velika šansa, jer nudi priliku seoskom domaćinstvu i malom proizvođaču da obezbedi siguran plasman proizvoda, kao i da svoje proizvode prodaju i pre nego što krenu u proizvodnju.
Naša zemlja ima odlične preduslove za to i dve trećine obradivih površina pogodne su za organsku proizvodnju, ali se koristi svega 0,3% za tu namenu.
Proizvođače je neophodno edukovati o metodama organske proizvodnje, sredstvima za ishranu i zaštitu bilja koja mogu da koriste u organskoj proizvodnji, kako da vode evidenciju o svojoj proizvodnji, načinu skladištenja i transporta organskih proizvoda, povezivanju proizvođača primarnih proizvoda sa prerađivačima, odnosno uključivanju malih i srednjih preduzeća u lanac proizvodnje sertifikovanog proizvoda visokog kvaliteta.
Cilj organske poljoprivrede je proizvodnja zdravstveno bezbedne, kvalitetne hrane na ekološki održiv način.
Koji su osnovni uslovi za zasnivanje organske poljoprivrede?
- prostorna izolacija zemljišnih parcela, stočarskih farmi i prerađivačkih pogona od mogućih izvora zagađenja
- poljoprivredno zemljište čiji je sadržaj štetnih materija ispod maksimalno propisanih dozvoljenih količina (zemljište čiji je sadržaj teških metala i drugih kontaminenata do 50% od propisane maksimalno dozvoljene količine za konvencionalnu proizvodnju)
- propisani kvalitet vode za navodnjavanje
- usklađen razvoj biljne i stočarske proizvodnje
Koji su nedostaci organske proizvodnje?
- veće angažovanje proizvođača
- neinformisanost i nedostatak stručnog znanja
- manji prinos, u nekim situacijama
- nedostatak inputa za organsku proizvodnju (sredstva za zaštitu, đubriva, supstrata, semenskog i sadnog materijalana domaćem tržištu)
- loša infrastruktura i udaljenost od gradskog tržišta
- veća cena proizvoda iz organske poljoprivrede
- manja kupovna moć potrošača - proizvod dobijen na tradicionalan način nije proizvod iz organske poljoprivrede
Koji su principi organske poljoprivrede?
Princip zdravlja
Kroz organsku poljoprivredu proizvođač treba da održi i poboljša sopstveno i zdravlje potrošača, zemljišta, biljaka i životinja, kao i planete u celini. Zdravlje biljaka se održava preventivnim merama: izborom vrsta i sorte, plodoredom, mehaničkim i biološkim merama borbe protiv bolesti i štetočina. Zdravlje životinja se održava tako što se metodama uzgoja podstiče prirodni imunitet (ishrana, pristup slobodnim površinama i pašnjacima, izbor vrsta i rasa, higijenski uslovi u objektima i sl.)
Princip ekologije
Sav otpad i nus-proizvodi treba da se recikliraju ili kompostiraju (osim zaraženih biljnih delova, industrijskog i otpada koji nisu organskog porekla.)
Nije dozvoljena upotreba genetički modifikovanih organizama i proizvoda dobijenih iz ili pomoću GMO.
Izbegava se upotreba resursa i sirovina koji nisu poreklom sa proizvodnog gazdinstva.
Princip pravednosti
Organska poljoprivreda se zasniva na poštenom odnosu prema prirodi i opštem okruženju. Zabranjeno je dodavati bilo kakva sredstva koja potrošače mogu dovesti u zadludu u pogledu prave prirode proizvoda.
Princip negovanja i staranja
Važno je očuvati zdravlje sadašnjih i budućih generacija kao i blagostanje ekosistema.
Poslove kontrole i sertifikacije u organskoj proizvodnji za 2015. godinu obavljaju sledeće kontrolne organizacije:
- CONTROL UNION DANUBE d.o.o., Beograd, Bulevar Mihajla Pupina 21/6
- ECOCERT BALKAN d.o.o., Beograd, Glavna 13m/III;
- ETKO PANONIJA d.o.o., Novi Sad, Trg slobode 3;
- ORGANIC CONTROL SYSTEM d.o.o., Subotica, Trg cara Jovana Nenada 15/I;
- SUOLO E SALUTE BALKAN d.o.o., Beograd, Bulevar kralja Aleksandra 98;
- TMS CEE d.o.o., Beograd, Rudnička 2.
Foto: hoorayforlife.com
Autor: Ljiljana Vuksanović, master ing. ratarstva
Izvor: PSSS Kragujevac
POLJOPRIVREDNA SAVETODAVNA I STRUČNA SLUŽBA KRAGUJEVAC
APEL ZA NEDIN OPORAVAK I BOLJU BUDUĆNOST
PPNS/KG VODIČ
Komentara: 0