Plantaža klonske topole nije šuma

Na obali Tise naspram Sente, seče se šuma klonske topole na više od 8 hektara. Mreža „Pošumimo Vojvodinu“ pokrenula je inicijativu kod pokrajinskih institucija da se novo pošumljavanje izvrši autohtonim dugoživećim vrstama.

Sečom šume na gradskoj plaži preko od Sente, koja je počela marta ove godine, uništen je prostor omiljenog kupališta. Uznemireni građani pokrenuli su peticiju za obustavu seče i prikupili više od 1200 potpisa. Ubrzo su osnovali i građanski pokret „Odbranimo našu okolinu – Védjük meg környezetünket“.

Senta-Plantaza klonske topole nije suma 1

Obratili su se nadležnom JVP „Vode Vojvodine“, koje upravlja ovim područjem i DOBILI ODGOVOR sa objašnjenjem da je u pitanju šuma klonske topole, koja je tu veštački podignuta pre 34 godine, da je Osnovom gazdovanja šumama planirana čista seča na više od 8 hektara, kao i sadnja iste vrste topola i vrba nakon seče.

Senćani su se pomirili da će ostati bez šume na plaži, ali traže da se posle toga posadi prava šuma, a ne plantaža tehničkog drveta, koja će se za 20-30 godina ponovo seći. Mreža „Pošumimo Vojvodinu“ podržava ovu ideju.

Decenijama se u AP Vojvodini, za potrebe šumarstva, prirodne plavne šume zamenjuju plantažama stranih brzorastućih vrsta, koje ni približno ne mogu da ih zamene, ni po sastavu, ni po prostornoj i starosnoj strukturi. Ovakvom sadnjom su uništene prirodne šume duž naših velikih reka, osiromašen biodiverzitet, poremećen odnos šumskih, poljoprivrednih, livadsko-pašnjačkih i barskih staništa, narušene estetske vrednosti, smanjen turistički potencijal, uz druge negativne uticaje.

Plantažno „pošumljavanje“ je ekološki bezvredno. Prema EU nomenklaturi biotopa, ovakve plantaže topola i vrba beleže se kao poljoprivredne površine i ne mogu se smatrati šumama, kako se kod nas i dalje statistički prikazuju. O zdravom šumskom ekosistemu možemo govoriti ako imamo 5-7 spratova, od prizemnih zeljastih biljaka, preko žbuna, do nižeg i višeg listopadnog drveća, različite starosti, od mladih do preko sto godina starih stabala sa dupljama za gnežđenje.

Šuma nije zasađen niz drveća. Nju čine hiljade vrsta biljaka, životinja, gljiva, mikroorganizama. Ponovna sadnja klonskih topola na nekadašnjem istom takvom zasadu ne znači stvaranje funkcionalnog i stabilnog ekosistema.

Mreža „Pošumimo Vojvodinu“ uputila je INICIJATIVU Pokrajinskom sekretarijatu za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo i JVP „Vode Vojvodine“, da ovi organi pokrenu postupak za izmenu Osnove gazdovanja šumama u Gazdinskoj jedinici „Gornji Banat“. Cilj je da se umesto ponovne sadnje klonske topole, s obzirom na zaštitu od vode, što je osnovna namena površine, ona pošumi odgovarajućim autohtonim, dugoživećim vrstama.

Vojvodina je jedno od najmanje šumovitih područja u Evropi. Po zvaničnim podacima, Vojvodini nedostaje oko 170 hiljada hektara novih šuma i zaštitnih zasada. Štete i izgubljene dobiti u poljoprivredi zbog poplava, suša, smanjenja prinosa i kvaliteta zemljišta, i drugih direktnih posledica nedostatka šuma, mogu se meriti stotinama miliona evra godišnje. Ali, pored pukog povećanja površina pod šumama, potrebno je voditi računa i o kvalitetu i ekološkoj funkciji tih šuma.

Senta-Plantaza klonske topole nije suma 2

„Pošumimo Vojvodinu“ je mreža udruženja i pokreta građana, koja je osnovana u januaru 2020. godine u cilju većeg uticaja javnosti na donosioce odluka i razvijanja svesti javnosti o značaju očuvanja i unapređenja postojećih šuma i povećanja površina pod šumama u AP Vojvodini, o važnosti očuvanja šuma i pošumljavanja na zaštitu prirode, poljoprivredu, ekonomiju, te radi veće medijske vidljivosti činjenica i problema u vezi pošumljavanja, kao i načina za njihovo rešavanje.

Mreža trenutno ima 23 članice, udruženja i pokreta građana:, Pokret gorana Vojvodine (Sremski Karlovci), Društvo za zaštitu i proučavanje ptica Srbije (Novi Sad), Ekološki centar „Stanište“ (Vršac), Inženjeri zaštite životne sredine (Novi Sad), Naučno-istraživačko društvo studenata biologije i ekologije „Josif Pančić“ (Novi Sad), Pokret gorana Novog Sada, Društvo mladih istraživača „Branislav Bukurov“ (Novi Sad), Pokret „Odbranimo šume Fruške Gore“ (Novi Sad), Udruženje za zaštitu šuma (Novi Sad), Ekološki front (Novi Sad), Dečja ekološka akademija (Novi Sad), CEKOR – Centar za ekologiju i održivi razvoj (Subotica), Ekološki pokret Vrbasa, Pokret gorana Sombora, Udruženje građana „Ekobečej“, Udruženje ekologa „EKOS“ (Bački Petrovac), Ekološko udruženje „Avalon“ (Vršac), Prirodnjačko društvo „Gea“ (Vršac), Udruženje sportskih ribolovaca „Deliblatsko jezero“ (Kovin), Udruženje građana „Eko zona Kovin“, Udruženje građana „Aurora“ (Bela Crkva), Eko centar „Tisa“ (Novi Kneževac), Ruralni centar „Sova“, Sremska Mitrovica.

Izvor: Stanište