Info table o građevinama prestonog Kragujevca (1818-1841) na 14 lokacija

Kragujevački Zavod za zaštitu spomenika postavio je info table koje za cilj imaju da podsete na zdanja i institucije iz perioda kada je grad bio prva Miloševa prestonica u oslobođenoj Srbiji. Za sada je postavljeno 12 info tabli sa dvojezičnim natpisima o građevinama iz prestoničkog perioda, a dve još čekaju da se završe radovi, poput one kod Tržnice ili lokacije Vrhovnog suda Kneževine Srbije koja nije još tačno određena.

Опис фотографије није доступан.

– Kao prva prestonica obnovljene Srbije, Kragujevac je u prvoj polovini 19. veka egzistirao kao politički, vojni, verski, obrazovni i kulturni centar Kneževine Srbije. Ta istorijska renesansa zahvatila je i gradsku arhitekturu, koja se sporo, ali neumitno menjala od tursko-istočnjačkog ka balkansko-orijentalnom, a potom i evropskom stilu gradnje. Na žalost, većina građevina iz prestonog perioda Kragujevca nije sačuvana, kako zbog razaranja u oba svetska rata, tako i zbog nemara potonjih generacija, kažu u Zavodu za zaštitu spomenika kulture Kragujevac.

Kako se arhitektonsko nasleđe prestonog Kragujevca ne bi zaboravilo, Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, pod pokroviteljstvom Grada Kragujevca, pripremio je info-table o građevinama prestonog Kragujevca (1818-1841), koje su postavljene na 14 lokacija u gradu, na kojima su evidentirane i opisane najznačajnije građevine iz navedenog perioda, podsećaju u Zavodu.

Krajem prošle nedelje postavljene su info table ispred Tartar konaka, Amidžinog konaka (jedinog preostalog zdanja iz Miloševog dvorskog kompleksa), u Malom parku kod Pijace na mestu gde se nalazila zgrada u kojoj su bili Gimnazija, prvi Tetar Jokaima Vujića i prva Vojna bolnica.

Info tablama "obeležena" je i nekada drvena ćuprija kneza Miloša, sada pešački betonski most, mesto kod Stare crkve gde se nalazio vladičanski konak i naravno, sama Stara crkva, prva koju je Miloš Obrenović podigao u oslobođenoj Srbiji.

Takođe, table su postavljene i na ulazu u Arsenal – "oružjehranilcu" kneževa Miloša i Mihaila i kod Donjeg mesta – nekada Kamene ćuprije.

Kod Fontane je postavljena info tabla koja podseća da se na tom mestu nalazio Muselimov konak i Batal džamija, a potom u peridu Šanca Kragujevca i austrijske vladavine – prva pravoslavna crkva u gradu – Vavedenja Bogodoričinog.

Po povratku Turaka na vast, crkva je ponovo pretvorena u džamiju, a kasnije, krajem 19. veka, njeni ostaci su uzidani u ulaz Gornjeg ili Velikog parka.

Tabla je postavljena i na Staroj pošti, mestu gde se nalazila kuća Petra Toplaovića u kojoj bila smeštena Prva gimnazija, kao i prekoputa nje kod nekadašnjeg hotela "Dubrovnik" (danas Rajfajzen banke) gde je bio Gospodar Jevremov konak u kome je potom bilo Načelstvo okruga sve do podizanja zdanja Suda.

Posebne info table obeležavaju kompleks očuvanih stambenih kuća u Ulici Svetozara Markovića: Paštrmčeva, kuća Ilije Kolovića, kosovska prizemljuša, Denik konak (današnji "Lovac") i kuća prote Barjaktarovića u kojo je stanovao i prvi srpski socijalista Svetozar Marković.

Z. Mišić
Foto: Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac
Izvor: Danas

ARHIVA PPNS PRESTONI KRAGUJEVAC

Prestoni Kragujevac: Knjaz i praviteljstvo srpsko u Kragujevcu, II deo