Izložba "Svila" iz Zbirke odeljenja za etnologiju Narodnog muzeja, autora Svetlane Radojković, muzejskog savetnika etnologa otvorena je danas u Umetničkoj galeriji Narodnog muzeja.

Izabrana i izložena 64 predmeta deo su naše kulturne baštine 19. i prve polovine 20. veka. Fond Zbirke odeljenja za etnologiju Narodnog muzeja u Kragujevcu u okviru Zbirki seoske i gradske nošnje i Zbirke tekstilnog pokućstva sadrži predmete koji su u celosti izrađeni od domaćeg svilenog platna, predmete koji su izrađeni kombinacijom svile sa drugim materijalima ili je svila aplicirana na druge materijale, kao i predmete koji su ukrašeni vezom ili čipkom urađenom svilenim koncem. Jedan broj predmeta, po načinu izrade, deo je ženske domaće radinosti, pojedini su proizvod seoskih i gradskih zanatlija (terzija i abadžija), dok je jedan broj predmeta fabrički proizvod, koji je putem trgovina stigao najpre u gradska, a zatim i u seoska domaćinstva u Šumadiji.

Počev od kapa i oglavlja – fesova, konđi, marama i nevestinskog oglavlja smiljevca, preko osnovnih delova odeće koja je nošena do tela – košulja i gaća, zatim gornjih delova odeće – zubuna, libada, anterija, jeleka, sukanja, haljina, pojaseva (bajadera i tkanica) do obuće – nanula i komušluka, svila je našla primenu u većoj ili manjoj meri u zavisnosti od imovinskog stanja, statusa pojedinaca u zajednici, ali i ukusa i afiniteta. Veći broj predmeta izrađenih od svile ili ukrašenih svilom, pripada ženskom odevnom inventaru, u nešto manjoj meri muškom, a sreće se i u dečjem kostimu koji je po svemu podražavao odeću odraslih. Svilena nit korišćena je u tkanju, vezu, izradi čipki pletenjem, aplicirana je u vidu gajtana na deblje materijale (najčešće čoju, sukno), a kombinovala se i sa drugim nitima (najčešće pamučnim).

Kroz tekst kataloga koji prati izložbu prikazani su:

1. upotrebu svile i svilene niti u izradi odevnih i predmeta tekstilnog pokućstva,
2. istorijski razvoj upotrebe svile i gajenja svilene bube i
3. uvid u odabrane predmete koji se nalaze u fondu Zbirke odeljenja za etnologiju.

U tekstu se govori i o putu dolaska, širenja i upotrebe svile i predmeta od svile na prostoru Šumadije, a delom i šire.

Izložbu je otvorila dr Milina Ivanović Barišić, viši naučni saradnik Etnografskog Instituta SANU. Otvorena je do 1. aprila, radnim danima od 9 do 16 časova, subotom od 10 do 14 časova. 


ARHIVA: GALERIJA PPNS, 2016.

SVETLANA RADOJKOVIĆ - JASTUCI