SPOMENIK PALIM ŠUMADINCIMA

Spomenik palim Šumadincima je podignut 1932. godine, u neposrednoj blizini gradske tržnice i centra grada. Izrađen je prema projektu čuvenog vajara Antuna Augustinčića, koji je odneo pobedu na anonimnom konkursu, objavljenom 1928. godine. Sam spomenik je izrađen u saradnji sa Jozom Kljakovićem, profesorom na Zagrebačkoj umetničkoj akademiji.

Spomenik je podignut u znak sećanja na izginule ratnike Šumadije u ratovima Srbije. U bakarne ploče, postavljene na zidove ispod skulptura urezane su godine: 1815, 1911, 1912, 1914. Sastoji se iz nekoliko celina: kružnog stepeništa u kamenu, četvorokrakog postamenta zidanog u kamenu i obloženog malterom, po dva vojnika u uniformama u borbenom stavu napred, koje odgovaraju godini ratovanja na svakom kraku postamenta i centralnog piliona na kojem se nalazi devojka ispružene desne ruke u kojoj drži krunu, kao glavni i centralni simbol oslobođenja. Sve figure su izlivene u bronzi, veoma realistički prikazane.

Po oborenim uglovima, između krakova postamenta su plitki reljefi u bakru, sa motivima iz ratovanja, figuralne forme i to: Ropstvo, Bolovi velikih majki, Nizovi grobova i Ptice u letu.

Nakon Drugog svetskog rata kruna koju je držala centralna ženska figura je zamenjena lovorovim vencem. Godine 1990, na mesto lovorovog venca je vraćena kruna, tako da je spomeniku vraćen autentičan izgled.

Spomenik palim Šumadincima utvrđen je za kulturno dobro-spomenik kulture Odlukom Vlade Republike Srbije br. 633-6872/2001, od 17. 7. 2001. godine, Sl. gl. 46 od 27. 7. 2001.



Izvor: Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac

Otkrivanje spomenika palim Šumadincima u Kragujevcu na Petrovdan, 12 jula 1932. u Kragujevcu je svečano osvećen i otkriven spomenim Šumadincima palim u I svetskom ratu.

Film prati ceo tok svečanosti – defile sokola pred đacima i građanima, omladine u narodnim nošnjama, neotkriven spomenik sa počasnom stražom koju čine četnici, svečanu tribinu sa počasnim zvanicima među kojima su ministar dvora Bogoljub Jevtić i patrijarh srpski Varnava, otkrivanje spomenika i polaganje venaca.



Izvor: Jugoslovenska kinoteka