’Vrati dah prirodi – posadi drvo’ - predlog akcije grada Kragujevca

Odluka o sprovođenju akcije grada Kragujevca "Vrati dah prirodi - posadi drvo" biće predložena za usvajanje na 18. redovnoj sednici Skupštine zakazanoj za petak 24. jun od devet časova.

Cilj Akcije je pošumljenost 50 odsto teritorije Grada po važećim planskim dokumentima, kao i ostvarivanje ključnih efekata zelenih površina na kvalitet vazduha i životne sredine uopšte: ublažavanje efekata lokalnih toplotnih ostrva, ublažavanje efekata vetra, redukcija zagađenja i povećanje biodiverziteta.

Grad Kragujevac, radi unapređenja kvaliteta vazduha, zanavljanja prirodnih biljnih resursa i podizanja nivoa javnog zdravlja, pristupa sprovođenju ove akcije u cilju da postane prepoznatljiv kao jedan od zelenih gradova, stoji na početku teksta predložene odluke.

OBAVEZE GRADA I GRADITELJA

Ovom odlukom uređuju se "mere podrške, kroz obaveze Grada, pravnih, fizičkih lica i preduzetnika koji, na teritoriji Grada, preduzimaju aktivnosti kojima se menjaju ili mogu promeniti stanje i uslovi koji utiču na kvalitet vazduha, prirodnih biljnih resursa i životne sredine u celini, način finansiranja, kao i druge aktivnosti vezane za sprovođenje i promociju Akcije".

Grad se obavezuje da sprovede više mera podrške:

formiranje nove i održavanje postojeće zelene površine,
izgradnja zaštitnog zelenog pojasa duž postojećih i novoizgrađenih saobraćajnica,
izgradnja vetrozaštitnog zelenog pojasa oko gradske deponije,
uspostavljanje katastra javnih zelenih površina na teritoriji Grada,
izrada projekta pošumljavanja,
preduzimanje drugih aktivnosti u skladu sa usvojenim programima i planovima.

Kao mere podrške, Odluka predviđa obaveze pravnih, fizičkih lica i preduzetnika.

Pravno, fizičko lice i preduzetnik koji gradi stambeni ili stambeno poslovni objekat, biće u obavezi da preko preduzeća nadležnog za održavanje javnog zelenila i javnih zelenih površina zasadi jedno drvo za svaki posebni deo projektovanog objekta, odnosno za svaki stan ili stan i poslovni prostor, u zavisnosti od vrste objekta koji se gradi.

Graditelj poslovnog objekta imaće obavezu da zasadi jedno drvo na svakih 100m2 projektovane bruto površine ukoliko gradi objekat do 1.000 m2 (iz idejnog rešenja budućeg objekta), a ukoliko gradi objekat preko 1.000m2 još po jedno drvo na svakih 500m2 projektovane bruto površine, piše u Predlogu.

Napomenuto je da sve sadnice moraju da budu približno iste vrednosti, o čemu će se uz graditelja starati i Gradsko veće u postupku davanja saglasnosti na cenovnik.

Dalje obaveze preduzeća biće i da:

odredi broj i vrstu drveća (sadnica) koje je u obavezi da zasadi (u zavisnosti od vrste i veličine objekta koji se gradi) i da podatke navede u uslovima koje kao imalac javnog ovlašćenja daje u skladu sa propisima kojim se uređuje oblast planiranja i izgradnje, uključujući i visinu novčanog iznosa koja je uplaćena Preduzeću za nabavku određene vrste sadnice i sadnju,
odredi lokaciju na kojoj će sadnice biti zasađene, u slučaju da se sadnja ne može izvršiti, na parceli na kojoj se gradi objekat,
nabavi potreban broj sadnica i izvrši sađenje stabala, po posebnom cenovniku "Vrati dah prirodi – posadi drvo", koji donosi nadležni organ Preduzeća, uz prethodnu saglasnost Gradskog veća,
opredeli vrstu stabala približno iste cene, odnosno vrednosti,
u saradnji sa Institutom za javno zdravlje opredeli vrste drveća, odnosno sadnica (sa nižim stepenom alergijskog potencijala) koja će moći da se sade,
napravi evidenciju/katalog svake sadnice koja bude zasađena, sa podacima o licu u čije ime je zasađena, lokaciji na kojoj je zasađena, kao i fotografijom zasađenog drveća,
izda odgovarajuće potvrde kao dokaz da je izvršena nabavka i sadnja drveća na određenoj lokaciji,
održava drveće koje bude zasađeno,
uz saglasnost Gradskog veća, donese akt kojim se na teritoriji Grada određuju lokacije za sadnju drveća,
obavlja i druge poslove vezane za realizaciju Akcije.

U okviru Akcije mogu biti sprovedene i druge mere, koje bi za cilj imale ozelenjavanje javnih površina, sadnju drveća, pošumljavanje zemljišta niske plodnosti, kao i druge aktivnosti koje bi se realizovale kroz programe i projekte finansirane sredstvima budžeta Republike Srbije, Evropske unije ili drugih subjekata. Akcija može da obuhvati i aktivnosti koje će se sprovoditi na predlog udruženja u oblasti ekologije, predviđa Odluka.

Mere i aktivnosti finansiraće se sredstvima budžeta Grada, pravnih, fizičkih lica i preduzetnika, budžeta Republike Srbije, Evropske unije, donacija i drugih izvora, a za sprovođenje ove odluke biće zadužene gradske uprave nadležne za poslove zaštite životne sredine i prostornog planiranja, i za izdavanje građevinskih dozvola.

Odlukom je planirano i da Grad promoviše akciju kreiranjem stranice na zvaničnoj internet prezentaciji Grada. Stranica će imati sadržaje vezane za Akciju, način sprovođenja, postignute rezultate, lokacije na kojima se vrši sadnja, lokacije na kojima je planirana sadnja, podatke iz kataloga Preduzeća sa fotografijama posađenog drveća, podatke o licima u čije ime su zasađeni (ukoliko je pribavljena saglasnost lica u čije ime je sadnja realizovana) ili donirani zasadi, način i postupak da se zainteresovani subjekti pridruže akciji, kao i drugi sadržaji kojima se pružaju informacije o toku i rezultatima Akcije. Najavljuje se i promovisanje aplikacijom.

Ova odluka stupiće na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenom listu grada Kragujevca, a primenjivaće se od 1. septembra 2022. godine.

ZA ZELENI GRAD - PO SLOVU USTAVA I ZAKONA

Pravni osnov za donošenje Odluke o sprovođenju Akcije "Vrati dah prirodi – posadi drvo" je u Zakonu o lokalnoj samoupravi i Statutu grada Kragujevca kojim je propisano da se Grad, u skladu sa Ustavom i zakonom, preko svojih organa stara o zaštiti životne sredine i zaštiti od elementarnih i drugih nepogoda, kao i u Planu kvaliteta vazduha grada Kragujevca za period od 2021-2031. godine, koji svojim akcionim planom predviđa niz aktivnosti za unapređenje kvaliteta vazduha, između ostalog i kroz realizaciju mera za smanjenje aerozagađenja razvijanjem zelene infrastrukture.

Grad ovom odlukom podseća na član 74. Ustava Republike Srbije kojim je u delu ljudskih prava i sloboda utvrđeno je da svako ima pravo na zdravu životnu sredinu kao i da je svako dužan da čuva i poboljšava životnu sredinu, a uz to, članom 190. propisano je da se opština, odnosno jedinica lokalne samouprave preko svojih organa, između ostalog stara i o zaštiti životne sredine.

Kao razlog za donošenje ove odluke ističe se neophodnost da se realizuje Plan zaštite kvaliteta vazduha na koji je saglasnost dalo nadležno Ministarstvo, kao i u potrebi uspostavljanja zelene infrastrukture koja će omogućiti unapređenja kvaliteta vazduha, obnavljanja prirodnih resursa i podizanja nivoa javnog zdravlja, da se doprinese očuvanju i unapređenju životne sredine, s obzirom da zelene biljke predstavljaju prirodne prečišćivače zagađujućih i štetnih materija u gradskim sredinama i prirodne zvučne barijere koje umanjuju buku, pozitivno utiču na mikroklimu, a u isto vreme vizuelno oplemenjuju prostor i sredinu boravka.

POŠUMLJENOST KRAGUJEVCA NEZADOVOLJAVAJUĆA

Ukupna površina šuma i šumskog zemljišta na području grada Kragujevca iznosi 23.815,32 hektara, pri čemu se 6.006,32ha (25,2%) nalazi u državnom vlasništvu, a 17.809,00 ha (74,8%) u privatnom vlasništvu. Ukupno obrasla površina državnih šuma iznosi 5.517,24ha. Kako je Prostornim planom grada Kragujevca obuhvaćena površina od 2.011km2 (201.100ha), može se reći da pošumljenost teritorije grada Kragujevca iznosi 11,84%, što svakako nije zadovoljavajuće, realno ocenju predlagači odluke.

Polazeći od činjenice da je prema zvaničnim podacima, nadležna gradske uprava u 2021. godini izdala 1.389 odobrenja za izgradnju, radi čije realizacije je posečeno makar jedno stablo, dolazimo do podatka da je posečena jedna šuma, a da zanavljanja zasada u tom obimu sigurno nije bilo. Grad Kragujevac je, ne želeći da usporava rast i razvoj Grada, a želeći da stvori zdravije okruženje za svoje stanovnike, pristupio pokretanju Akcije, piše u obrazloženju.

Predlagači dodaju da je opštepoznata činjenica da većina zemalja, kao i gradova u našem regionu, deli veliki problem koji se manifestuje kroz visoke nivoe zagađenja vazduha. Kragujevac je naročito u zimskom periodu visokopozicioniran na lestvicama najzagađenijih gradova i zato je neophodno preduzeti konkretne korake da se taj trend zaustavi, a sađenje drveća je jedan od najjednostavnijih i najvažnijih među njima. Donošenjem ove odluke i pokretanjem ovog vida akcije, Grad želi da uputi snažnu poruku da se zajedničkim aktivnostima može doprineti rešavanju navedenog problema, kako bi vazduh učinili čistijim, a samo okruženje zdravijim za stanovnike našeg Grada.

Za realizaciju ove odluke, u delu koji se odnosi na obaveze Grada, obezbeđena su sredstva u budžetu grada Kragujevca, a raspoređena Programom monitoringa životne sredine i Programom raspoređivanja subvencija iz budžeta Grada javnim preduzećima i privrednim društvima u 2022. godini, stoji na kraju dokumenta koji će biti predmet glasanja odbornika 24. juna.

Kao predstavnici predlagača na sednici određeni su članovi Graskog veća - Stefan Nikezić, zadužen za unapređenje i zaštitu životne sredine, i dr Gordana Damnjanović, čije su nadležnosti zdravstvena i socijalna zaštita.

PRILOZI PPNS

ZAKON O LOKALNOJ SAMOUPRAVI
STATUT GRADA KRAGUJEVCA PLAN KVALITETA VAZDUHA GRADA KRAGUJEVCA ZA PERIOD OD 2021. DO 2031. GODINE
Izvor: Grad Kragujevac
Obrada: Prviprvinaskali.com