Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac: Činjenice o građevinskim radovima u Parku Bukovičke banje

Radovi na gradilištu u kulturno-istorijskoj celini "Park Bukovičke banje u Aranđelovcu" povod su za obraćanje javnosti Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Dostavljeno saopštenje objavljujemo u celini.

KO TO TAMO RUŠI U ARANĐELOVCU - I ŠTA RUŠI?

S obzirom na više netačnih informacija koje se prethodnih dana plasiraju u nekim medijima, u kojima se između ostalih pominje i Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, a tiču se građevinskih radova u Parku Bukovičke banje, dužni smo da javnost upoznamo sa sledećim činjenicama.

Park Bukovičke banje u Aranđelovcu predstavlja spomenik prirode i kulturno dobro pod zaštitom države. Kao kulturno dobro (prostorno kulturno-istorijska celina) proglašen je Odlukom SO Aranđelovac br. 06-16 89-01 od 27. januara 1989. godine. Prostorno kulturno-istorijska celina sastoji se od više valorizovanih objekata, uključujući četiri izvora mineralne vode (Đulara, Talpara, Knjaz Mihailo i Pobeda), zgradu Hotela „Staro zdanje“, zidanu kapiju ispred „Starog zdanja“, Paviljon Knjaza Miloša, zgradu Hotela „Šumadija“, Specijalnu bolnicu za rehabilitaciju „Bukovička banja“ sa zatvorenim i otvorenim kupatilom, kao i zbirku od 64 skulpture u Parku.

Svi radovi koji se prethodnih dana izvode u Bukovičkoj banji od strane Privrednog društva „Bukovička banja Stublina d.o.o. Aranđelovac“ (sadašnjih vlasnika Hotela „Šumadija“ i „otvorenog kupatila“) izvode se u skladu sa merama zaštite koje je izdao Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Ove mere zaštite su ugrađene u projektnu dokumentaciju i planska dokumenta koja su u prethodnom periodu bila na javnom uvidu i dostupna svim zainteresovanim stranama.

Tokom prvih dana izvođenja radova na prostoru „otvorenog kupatila“ u pojedinim medijima i na društvenim mrežama pojavile su se netačne informacije, koje smo dužni da ispravimo kao ustanova koja obavlja konzervatorski nadzor nad ovim radovima, odnosno kontroliše da li se tokom radova poštuju propisani uslovi Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac.

Najpre se pojavila vest o rušenju „Parnog kupatila“ sa „Arkadama“. Ovom prilikom obaveštavamo javnost da je Parno kupatilo postojalo u Bukovičkoj banji od 1875. godine i da je isto porušeno tridesetih godina 20. veka. Objekat koji je uklonjen i o kome se piše nije Parno kupatilo već „otvoreno kupatilo“, tačnije otvoreni bazen sa pomoćnom zgradom u kojoj su bili smešteni tuševi i svlačionice za potrebe otvorenog bazena.

Takođe, pomenuti objekat pored otvorenog bazena nije bio izgrađen od mermera kako se navodi u pojedinim izjavama, već je zidan opekom koja je malterisana (fotografija u prilogu). Osim toga, imao je trem sa lučno zasvedenim stubovima, što je najverovatnije dovelo do zabune, odnosno do mešanja ove zgrade sa objektom „Arkada“, koje se protežu od otvorenog bazena do Specijalne bolnice i Hotela „Šumadija“. Shodno tome, nije tačna ni tvrdnja o budućem rušenju „Arkada“, a koje se po uslovima Zavoda moraju sačuvati i rekonstruisati u autentičnom obliku.

U međuvremenu se pojavila i vest o rušenju letnje vile kralja Aleksandra I Karađorđevića. Napominjemo da takva kraljeva vila ne postoji u Bukovičkoj banji (niti se pominje u Odluci o proglašenju Parka Bukovičke banje za kulturno dobro iz 1989), te da samim tim nije mogla ni biti porušena.

Rezimirano, jedini radovi koji su izvedeni tokom prethodnih nekoliko dana tiču se rušenja „otvorenog kupatila“ (otvorenog bazena sa objektom sa svlačionicama i tuševima) zbog totalne rekonstrukcije, odnosno izrade novog bazena i spa-centra u planiranom novom hotelskom objektu po uslovima Zavoda, odnosno „sa modernim, svedenim strukturnim elementima, modernih formi“, a zbog procene konzervatora da su ovi objekti previše devastirani i bez većih arhitektonskih i umetničkih vrednosti u odnosu na druge valorizovane objekte na prostoru Parka (fotografiju izgleda ovog objekta pre početka radova šaljemo u prilogu).

Sve mere ovim povodom Zavod je propisao na osnovu Člana 7. više puta pomenute Odluke o proglašenju Parka Bukovičke banje za kulturno dobro iz 1989. godine, koja propisuje da se „preduzimanje bilo kakvih radnji na kulturnom dobru koje mogu neposredno ili posredno prouzrokovati promenu oblika izgleda ili osobenosti (gradnja i rekonstrukcija objekta, staza, pratećih elemenata uređenja parka, seča postojećih i sadnja novih vrsta) mogu vršiti samo uz mišljenje i saglasnost Zavoda za zaštitu spomenika kulture iz Kragujevca i Republičkog zavoda za zaštitu prirode“.

Shodno svemu navedenom Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac izdaje ovo saopštenje za javnost.

Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac

U Kragujevcu
4. 10. 2022

ARHIVA PPNS WWF: EVROPSKE VLADE, KORPORACIJE I INVESTITORI ZATVARAJU OČI PRED RIZICIMA OD NESTAŠICE VODE