Crveni krst Srbije - 147 godina u službi humanosti

Danas - 6. februara, obeležava se 147 godina od osnivanja Crvenog krsta Srbije i međunarodnog priznanja u neprekidnom trajanju.

Слика може припадати 6 особа и текст

Podsećanje na istorijat Crvenog krsta Srbije

Srpsko društvo Crvenog krsta osnovano je 25. januara po starom kalendaru, odnosno 6. februara 1876. godine u Beogradu na inicijativu dr Vladana Đorđevića. Prvi predsednik bio je mitropolit Mihajlo Jovanović.

^{Beograd - prenos ranjenika 1876. (arhiva Crvenog krsta Srbije)}

Ukratko, dr Vladan Đorđević je bio sanitetski pukovnik, lekar, književnik, političar, diplomata, ministar prosvete, privrede i inostranih dela, predsednik vlade i osnivač Crvenog krsta Srbije i Srpskog lekarskog društva.

Dr Đorđević se obrazovao u Beču, Pragu i Berlinu, nakon kratkotrajne privatne prakse radio je kao šef Hirurškog odeljenja Vojne bolnice u Beogradu. Za vreme Prvog i Drugog srpsko-turskog rata -1876. i 1877, postavljen je na mesto načelnika saniteta Južnomoravske divizije odnosno Vrhovne komande. Nakon što je napustio lekarsku struku, bio je gradonačelnik Beograda (1884-1885), zatim ministar prosvete i crkvenih poslova, poslanik u Atini (1891-1894) i tadašnjem Carigradu (1894-1897), predsednik Kraljevske vlade i ministar inostranih dela (1897-1890).

Napisao je više stručnih monografija i knjiga, kao i romana, pripovetki i drama. Uključujući publicistički rad, njegova biografija broji preko 260 referenci. Uz to, bio je osnivač nekoliko književnih časopisa, kao i udruženja među kojima su, između ostalih, i Srpsko lekarsko društvo (1872) i Srpsko društvo crvenog krsta (1876). Bio je redovni član Srpskog učenog društva i kasnije, prvi član Akademije filosofskih nauka Srpske kraljevske akademije.

Prvi zadatak novoosnovanog društva bio je zbrinjavanje izbeglica koje su dolazile u tadašnju Srbiju zbog hercegovačkog ustanka. U prvoj godini osnivanja, Srpsko društvo Crvenog krsta okupilo je oko 2.000 članova i osnovalo 35 pododbora u zemlji. Iste godine, na inicijativu Srpskog Društva Crvenog krsta, Kneževina Srbija je potpisala Ženevsku konvenciju, a 11. juna iste godine Srpsko društvo Crvenog krsta je postalo član velike porodice društava Crvenog krsta u svetu, dobivši priznanje od Međunarodnog komiteta Crvenog krsta.

Razvoj Društva bio je usmeren ka prikupljanju novčanih i materijalnih sredstava, organizovanju bolnica, obuci dobrovoljnih bolničarki, nabavci sanitetskog materijala, angažovanju lekara, posebno hirurga iz sveta, brizi o izbeglicama i dr. Bez obzira na teške i uzastopne ratove, veliki broj ranjenika i teškoće kroz koje je prolazio narod na ovim prostorima, humana ideja Crvenog krsta se širila, tako da je 1885. godine Srpsko društvo Crvenog krsta imalo 105 odbora.

U ratu sa Bugarima, Srpsko društvo Crvenog krsta obavljalo je evakuaciju svojim sanitetskim vozilima i sanitetskim vozom. Srpsko društvo Crvenog krsta izdejstvovalo je da Vrhovni komandant, Kralj Milan, dozvoli transport pomoći evropskih društava Crvenog krsta preko Srbije za stanovništvo Bugarske, sa kojom je Srbija bila u ratu.

Ovo je jedinstven primer saradnje i poštovanja žrtava rata i Ženevskih konvencija. Umetničko viđenje ovog događaja nalazi se i danas, u vidu umetničke slike, u Muzeju Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca u Ženevi.

^{Arhiva Crvenog krsta Srbije}

U ratovima 1914. godine Društvo je delovalo u tri dela: deo članova je ostao u Beogradu i Kruševcu, sedište se preselilo u Niš, a deo se sa vojskom i vladom evakuisao na Krf, a zatim preko Italije u Švajcarsku. Društvo je 1918. godine nastavilo rad u svojoj zemlji, a već 1920. je imalo 40 pododbora i 30.000 članova. 1921. godine Srpsko društvo Crvenog krsta je svoje tekovine prenelo na svog naslednika - Društvo Crvenog krsta Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Promena imena Društva Crvenog krsta usledila je sa kasnijim promenama imena države u okviru koje je Crveni krst delovao.

U periodu raspada bivše Jugoslavije krajem XX veka, Crveni krst Srbije je nastavio da ostvaruje svoje programske zadatke zbrinjavajući veliki broj izbeglica i raseljenih, distribuirajući pomoć od međunarodnih donatora, uglavnom od Međunarodnog komiteta Crvenog krsta, Međunarodne federacije društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca, nacionalnih društava Crvenog krsta iz sveta, Visokog Komesarijata za izbeglice Ujedinjenih nacija (UNHCR), od Svetskog programa za hranu, Humanitarnog biroa Evropske Unije i ostalih donatora. Kroz mrežu Crvenog krsta Srbije je, od početka devedesetih godina do 2004. godine distribuirano 650.000 tona humanitarne pomoći koja je dolazila od međunarodnih humanitarnih organizacija za potrebe najugroženijih kategorija stanovništva i to izbeglica, interno raseljenih lica sa Kosova i Metohije i socijalnih slučajeva. Tih godina je i do 700.000 izbeglica iz bivših jugoslovenskih republika boravilo u Srbiji, a u jednom periodu (1999. i 2000. godine) od 7.5 miliona stanovnika Republike Srbije, preko milion je bilo korisnika pomoći Crvenog krsta.

Početkom 2004. godine prestali su programi pomoći od međunarodnih donatora, mada su potrebe u zemlji i dalje bile velike. Krajem 2005. godine Skupština Republike Srbije usvojila je novi Zakon o Crvenom krstu kojim su definisana javna ovlašćenja koje je država poverila Crvenom krstu, programi koji su u skladu sa misijom Crvenog krsta, kao i usluge koje može da pruža Crveni krst.

Tokom 2006. godine Crveni krst Srbije je usvojio novi Statut, koji je usaglašen sa statutom Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca, a dorađen 2012. i 2013. godine.

PRILOG STATUS CRVENOG KRSTA SRBIJE

Kroz sve godine postojanja, Crveni krst Srbije je delovao poštujući osnovne principe Međunarodnog pokreta Crvenog krsta i Crvenog polumeseca: humanost, nepristrasnost, neutralnost, nezavisnost, dobrovoljnost, jedinstvo i univerzalnost.

ARHIVA PPNS CRVENI KRST KRAGUJEVAC I PRVI PRVI NA SKALI OZVANIČILI SARADNJU