Povodom održavanja "Oktobarskih svečanosti" u Kragujevcu, Narodna banka Srbije će gostovati u Narodnom muzeju u Kragujevcu, u Konaku kneza Mihaila, sa izložbom "Srpski novac od 13. do 21. veka". Svečano otvaranje zakazano je za petak 16. oktobar u 13 časova, a izložba će trajati do 16. novembra.
Izložba je premijerno prikazana javnosti u Misiji Republike Srbije u Briselu maja 2012. godine, a u Beogradu, u holu objekta Narodne banke Srbije na Slaviji, jula 2013. godine povodom Dana Banke.
Izložba, pripremana u saradnji s Maticom srpskom, prikazuje osnovne tokove istorijskog razvoja i upotrebe dinara u periodu srpske državnosti. Posetioci će zahvaljujući prikazu monetarne istorije Srbije, predstavljene pažljivo odabranim primercima novca i atraktivnim printovima, biti svedoci burnih dešavanja i uzajamnog prožimanja različitih civilizacija i kultura iz kojih su nastajali autohtoni izrazi koji govore o našem identitetu i pripadnosti.
Odabrani komadi iz Numizmatičke zbirke Narodne banke Srbije kazuju nam svoju priču - o usponima i dostignućima naše države, ali i padovima, ratovima i razaranjima. Svaki komad simbol je velikih nastojanja srpske države, njenog duha, ambicija i sudbine.
Namera autora je bila da se na jednostavan i razumljiv način javnosti prikaže istorijsko nasleđe srpske državnosti, duhovnosti i sveopšte kulture od 13. veka do danas. Novac je izložen po hronološkom redosledu i obuhvata srpski srednjovekovni novac, novac Kneževine i Kraljevine Srbije, novac Jugoslavije i novac Republike Srbije. Pored toga, deo postavke je posvećen i osnivanju i radu Narodne banke Srbije.
Posetioci izložbe moći će da se upoznaju i s kovanjima srpskih srednjovekovnih vladara, koji su po ugledu na vizantijski novac započeli bogatu istoriju kovanja novca u Srbiji.
Posebnu pažnju na postavci privlače odabrana kovanja iz perioda vladavine cara Dušana, kada je prvi put u srpskoj istoriji na saboru u Seru 1354. godine donet Zakon o kovanju novca. Nove vrste carevih dinara, kovanih u velikom obimu, svedoče o periodu u kome je srpska država dostigla moć nedostižnu u kasnijem periodu svoje istorije. Među najlepša Dušanova kovanja spada dinar koji je nastao u slavu njegovog krunisanja za cara 1346. godine. Pažnju privlači i jedna vrsta novca koju je kovao Vuk Branković dok je vladao u oblastima oko Prištine i Skoplja, jer je prvi put u istoriji kovanja naziv dinar ispisan na novcu jednog srednjovekovnog vladara.
Nakon sticanja pune nezavisnosti na Berlinskom kongresu 1879. godine, u obnovljenoj Srbiji kuje se prvi novac od bakra, a potom od srebra i zlata. Među izloženim komadima izdvaja se zlatnik kovan 1882. godine povodom proglašenja Srbije za kraljevinu i kneza Milana za njenog kralja.
Nakon osnivanja Privilegovane narodne banke Kraljevine Srbije 1884. godine, prve zvanične kreditno-emisione ustanove obnovljene Srbije, započinje izdavanje novčanica u Srbiji. Među eksponatima, po svom likovnom rešenju, izdvaja se jedna od najlepših novčanica koju je Narodna banka izdala – novčanica od 1.000 dinara iz 1931. godine s portretom kraljice Marije Karađorđević, za koju je rešenje izradio naš poznati slikar Paja Jovanović.
Opticajni novac Republike Srbije, koji je takođe deo izložbe, veoma jasno ukazuje na posebnost srpskog identiteta. Na novčanicama se nalaze portreti ličnosti koje su dale izuzetan svetski doprinos na polju nauke i kulture, dok su na kovanom novcu prikazana značajna arhitektonska ostvarenja – pored zdanja iz 19. i 20. veka, dati su i prikazi srpskih srednjovekovnih manastira, koji predstavljaju prvorazredna svedočanstva srpskog kulturno-istorijskog nasleđa, među kojima su neki svrstani na listu svetske kulturne baštine.
Narodna banka Srbije, po drugi put od započinjanja svojih izložbenih aktivnosti, gostuje u Narodnom muzeju u Kragujevcu. Svoju prvu izložbu van Beograda Banka je oktobra 2007. godine priredila upravo u Konaku kneza Mihaila. Izložba "Narodna banka Srbije – nacionalna i evropska institucija" bila je organizovana u sklopu manifestacije "Dani Narodne banke Srbije u Kragujevcu", a povodom "Oktobarskih svečanosti". Građani su tada imali priliku da se upoznaju s radom Narodne banke od njenog osnivanja, i to kroz arhivska dokumenta i fotografije koje do tada nisu bile dostupne javnosti.
NARODNI MUZEJ KRAGUJEVAC: SAJT, FB STRANA
PPNS/KG VODIČ
Komentara: 0