Vila generala Jovana Belimarkovića u Vrnjačkoj Banji (Narodni muzej Kraljevo)

Istorijski razvoj Vrnjačke banje

Čarima Vrnjačke Banje i njenim lekovitim vodama, ni kraljevi dve srpske dinastije nisu mogli da odole. Pili su je Aleksandar Obrenović i Karađorđevići – Petar I, Aleksandar I i Petar II. Za uzvrat vladari su je učinli „kraljevskom“ i nadasve elitnom banjo Srbije.

Početak vidnog napredovanja banje u Vrnjcima vezuje se za sredinu osamdesetih godina XIX veka sa njenim prelaskom u državnu nadležnost.

Preduzimljivi ljudi iz okolnih gradova podižu u Banji prve vile i pansione, često koristeći projekte velelepnih građevina iz evropskih prestonica. Prva među njima bila je vila generala Jovana Belimarkovića, namesnika za vreme maloletstva kralja Aleksandra Obrenovića, koja je po graditeljskom stilu i lepoti do danas ostala jedan od prepoznatnjivih simbola Vrnjačke banje. Gost najvišeg ranga koji je posetio Belimarkovića u njegovoj vili, svakako je kralj Aleksandar Obrenović, o čemu svedoči fotografija iz tig perioda, kao i beleška Feliksa Filipa Kanica, austrijskog arheologa i putopisca koji je ostavio dragocene zapise o događajima i ljudima sa prostora Balkana u drugoj polovini XIX veka.

Izvor: Prirodno-matematički fakultet, Niš

* * * 

Jovan Belimarković je značajna vojna i politička ličnost za čitav XIX vek. Kao vojnik prešao je dug put od potporučnika 1850. do generala 1877. godine. U srpsko-turskom ratu 1877-1878. pokazao se kao hrabar i vešt vojskovođa, komandant Šumadijskog korpusa. Za svoje zasluge u ratovima odlikovan je domaćim odlikovanjima, ali i stranim - ruskim i turskim.

Obavljao je više dužnosti - profesor je tek osnovane Artiljerijske škole, upravnik je Topolivnice u Kragujevcu, upravnik varoši Beograda, načelnik Štaba komande Stajaće vojske, inspektor inženjerije, ministar vojni i ministar građevina, član je Državnog saveta, namesnik maloletnom kralju Aleksandru Obrenoviću i predsednik Senata pred majski prevrat 1903. godine.

Po svojim političkim ubeđenjim bio je nezavisni liberal, odan dinastiji Obrenović. Preminuo je u Vrnjačkoj Banji 1906. godine. Lični fond Jovana Belimarkovića otkupljen je od njegove ćerke, Cvete Drobnjak. Fond sadrži građu od 1851-1903. godine.

Sačuvani su ukazi kneza Aleksandra Karđorđevića, kneza Miloša Obrenovića, kralja Milana o dodeljivanju činova, diploma beogradskog pevačkog duštva, obligacije i procene nekretnina, naredbe ministra vojnog, privatna i porodična prepiska.

PRVI PRVI NA SKALI: KG VODIČ
ISTORIJSKI ARHIV ŠUMADIJE KRAGUJEVAC