Božićna pobuna (poznata i kao Januarska pobuna) bila je oružana pobuna u Crnoj Gori, koja je izbila 6. januara 1919. godine, uoči Božića, te je po tome i dobila naziv. Pobunu su organizovali prvaci zelenaškog pokreta, koji su se zalagali za obnovu državnosti Kraljevine Crne Gore i povratak na vlast svrgnutog crnogorskog kralja Nikole. Iako u načelu nisu bili protiv ideje o širem narodnom i državnom ujedinjenju, zelenaši se nisu slagali sa načinom na koji je ono izvršeno u jesen 1918. godine. Kao pristalice uslovnog ujedinjenja, bili su spremni da se saglase sa učešćem Crne Gore u stvaranju šire državne zajednice konfederalnog tipa, u kojoj bi Crna Gora zadržala osnovne elemente državnosti, sopstvenu dinastiju i punu samostalnost u vođenju svoje unutrašnje politike.
Podstaknuti od Kraljevine Italije, pobunjenici su početkom 1919. godine pokušali da silom oružja preotmu vlast nad teritorijom Crne Gore i Boke kotorske od savezničkih snaga. Nakon neuspjeha legalnim i mirnodobskim putem u Podgoričkoj skupštini, kako bi se obezbijedio povoljniji ulazak Crne Gore u istu državnu tvorevinu sa Srbijom, a naime proširena pregovaračka moć za stolovima Italije u pitanjima oko interesne sfere Jadranskog primorja, dajući podršku uspostavljanju prethodnog stanja obnove crnogorske države pod njenim kraljem Nikolom. Zelenaši su se sukobili sa bjelašima, pristalicama bezuslovnog ujedinjenja, sastavljenih iz crnogorske omladine i klubaških narodnjaka. Glavni organizatori Božićne pobune su bili italijanski agent Ministarstva vojnog novinar Đovani Baldači i crnogorski uticajni političar Jovan S. Plamenac.
Nakon neuspjeha pobune, otpor je nastavljen u vidu Crnogorske vojske u egzilu u Italiji, koja je prebacivana da vrši iznenadne napade na Pomorje krišom, do njenog raspuštanja 1921. godine italijansko-jugoslovenskim dogovorima. Pojedine čete su ostale da se kriju po nedostupnim krajevima i vrše četnički vid otpora povremenim terorističkim napadima sve do 1924. godine. Brojčana snaga Zelenaša u samoj Božićnoj pobuni je bila blizu tri hiljade naoružanih ljudi. Većina vojnika, pak, borbu lično nije vidjela. Neki okarakterišu sukob kao čistu invaziju Italije, neki kao građanski sukob politički suprotstavljenih Crnogoraca, a ima i onih koji borbu smatraju ustankom crnogorskog naroda.
Tenzične odnose između Srbije i Crne Gore svako malo potpale raznorazne političke izjave, poneka javna svađa ili suprotni stavovi po raznim pitanjima. Posljednja, u najmanju ruku bizarnost iz Crne Gore stigla je ovih dana na plakatima, kojima su bili oblijepljeni brojni crnogorski gradovi, na kojima se Srbija optužuje za “nemilosrdnu odmazdu i represiju”, i to davne 1918. godine.
Predsjednik Vlade Duško Marković poručio je danas povodom stote godišnjice Božićnog ustanka da sa vremenske distance od jednog vijeka vidimo kakve je posljedice u crnogorskom biću ostavio duboki raskol i sukob, da je danas potrebno da razumijemo tadašnje zablude jednih i viziju i žrtvu drugih u odbrani ugroženog prava na crnogorsko ime i posebnost te da su žrtve ustanika i teške patnje crnogorskih familija u godinama terora dobile smiraj u obnovi državne nezavisnosti 2006. godine.
’’Ako ustanicima nije pošlo za rukom da uđu 1919. u Cetinje, mi ćemo to ovim Komitskim maršom simbolično uraditi u njihovo ime. Dostojanstveno i ponosno, a neka se stide svi oni koji bi slavili izdaju i nestanak Crne Gore-poručili su organizatori.
Da falsifikatima crnogorskog režima nema kraja pokazuje činjenica da se na naslovnoj strani knjige „Početak srpske okupacije – komitska borba i narodna golgota 1918-1920“ nalazi fotografija iz 1913. godine iz bitke za Skadar.
Autor „knjige“ je Slobodan Čukić, a reklamira se kao „novo izdanje Pobjede“.
Tačka 2 iz Odluka sa Velike Skupštine Srpskog naroda u Crnoj Gori, poznatijom kao Podgprička skupština:„Da se Crna Gora i bratska Srbija ujedine u jednu jedinstvenu državu pod dinastijom Karađorđevića i tako ujedinjeni uđu u zajedničku Otadžbinu našeg troimenog naroda Srba, Hrvata i Slovenaca.Dakle, Crna Gora se ujedinila sa Srbijom u državu kojoj nije određeno ime ali jeste suveren, odnosno dinastija, pa je kao budući odložni uslov ujedinjenja sa Srbijom u neimenovanu državu bilo propisano da „tako ujedinjenjene“ obe treba da stupe u zajednicu troimenog naroda: Srba, Hrvata i Slovenaca. Dakle, nema nikavog prisajedinjenja, kako ponavljaju današnji istoričari u Crnoj Gori, koji očito nisu ni jednom pročitali odluke te Skupštine.Bila je to država svih Srba, ujedinjenih Srba, kojih je bilo na stotine hiljada van Srbije i Crne Gore, odnosno u Bosni i Hercegovini, Vojvodini, Dalmaciji, Hrvatskoj, Slavoniji i Makedoniji.Teritorija bivše Kraljevine Srbije bila je raštrkana na šest oblasti i nije predstavljala ni jedan politički ili privredni subjekt u novoj državi…
Komentara: 1
Milo
Tačka 2 iz Odluka sa Velike Skupštine Srpskog naroda u Crnoj Gori, poznatijom kao Podgprička skupština:„Da se Crna Gora i bratska Srbija ujedine u jednu jedinstvenu državu pod dinastijom Karađorđevića i tako ujedinjeni uđu u zajedničku Otadžbinu našeg troimenog naroda Srba, Hrvata i Slovenaca.Dakle, Crna Gora se ujedinila sa Srbijom u državu kojoj nije određeno ime ali jeste suveren, odnosno dinastija, pa je kao budući odložni uslov ujedinjenja sa Srbijom u neimenovanu državu bilo propisano da „tako ujedinjenjene“ obe treba da stupe u zajednicu troimenog naroda: Srba, Hrvata i Slovenaca. Dakle, nema nikavog prisajedinjenja, kako ponavljaju današnji istoričari u Crnoj Gori, koji očito nisu ni jednom pročitali odluke te Skupštine.Bila je to država svih Srba, ujedinjenih Srba, kojih je bilo na stotine hiljada van Srbije i Crne Gore, odnosno u Bosni i Hercegovini, Vojvodini, Dalmaciji, Hrvatskoj, Slavoniji i Makedoniji.Teritorija bivše Kraljevine Srbije bila je raštrkana na šest oblasti i nije predstavljala ni jedan politički ili privredni subjekt u novoj državi…