Koncert klavirskog kvinteta Altro senso biće održan u Univerzitetskoj galeriji u četvrtak 9. novembra od 19 časova, povodom 140 godina od rođenja i 60 godina od smrti najvećeg srpskog kompozitora muzičkog romantizma Petra Stojanovića. Na programu će biti dela Enrikea Granadosa i Petra Stojanovića.
Klavirski kvintet Altro senso osnovan je 2014. godine, i prvi je klavirski kvintet nakon dužeg vremena u Srbiji sa kontinuiranim nastupima. Kvintet nastupa na solističkim koncertima, a održava i tematske, i multimedijalne projekte posvećene deci. Posebnu pažnju poklanjaju nastupima u humanitarne svrhe.
Kvintet je, pridruživši se sličnim manifestacijama širom Rusije, jedini u Srbiji obeležio godišnjicu 175 godina rođenja Čajkovskog, i to na sam dan rođenja kompozitora, ostvarivši multimedijalni projekat u Centru za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu, i nekoliko dana kasnije "Koncertom u ulici Čajkovskog" u Sportskoj gimnaziji u Beogradu.
Prvi je predstavio beogradskoj, niškoj i kragujevačkoj publici kvintete Granadosa i Petra Stojanovića, obeležavajući u 2016. i 2017. godišnjice ovih velikih kompozitora.
Od desetak kamernih kompozicija Enrikea Granadosa (1867–1916) svakako najznačajnija dela predstavljaju njegov klavirski trio i kvintet. Oba iz 1894. godine, ilustruju 27-godišnjeg Granadosa kao veoma izražajanog kompozitora (Žil Masne ga je zvao „španski Grig“). Sam kompozitor je govorio: „Ambicija mi je da budem u mojoj zemlji veliki kao Sen-Sans i Brams u njihovoj.”
Kvintet je pisan u neoromantičarskom stilu. Tada je Granados već bio fasciniran Zarzuelom i narodnim folklorom, te ne iznenađuje da se u kvintetu mogu naći elementi plesa, salonske muzike, kao i mavarski, ciganski i folklorni elementi. Kvintet je sa tri stava relativno kratak (jedva 15-20 minuta dug), i sadrži ektrovertniju deonicu klavira. Nesumnjivo da je Granados koncipirao ovaj deo za sebe, bio je izvanredan pijanista.
Premijera kvinteta je bila u Madridu 15. februara, 1895. Veče je sjajno, i uzbuđen mladi kompozitor napisao je svojoj ženi još u Barseloni: „Sinoć sam imao najveći uspeh u životu. To je bila noć prave slave... To je bio prvi put da je kamerno delo živog španskog kompozitora izvedeno u salonu Romero.“
Nakon štampanja prvog notnog izdanja ove kompozicije, svetska premijera je sačekala bezmalo 70 godina, do 1973. Kvintet Altro senso predstavlja prvi u Srbiji ovo delo publici, na godišnjicu rođenja i smrti Granadosa.
Petar Stojanović (1877-1957), violinista, kompozitor i pedagog jedan je od naših najškolovanijih kompozitora. Kao izvođač i kompozitor zauzima jedno od najvažnijih mesta u srpskoj muzičkoj kulturi prve polovine 20 veka. Bio je prvi srpski muzičar sa međunarodnim renomeom. Jedan je od naših najplodotvornijih kompozitora, što po broju (preko 130 napisanih dela), što po raznovrsnosti kompozicija. Četvrtinu svog životnog i stvaralačkog veka proveo je u Budimu (gde je rođen) i Beču, a zadnjih 30 godina života u Beogradu (gde je i umro). U Budimpešti završava studije violine(čak je upisao i studije prava). Nastavlja svoje školovanje u Beču, gde je do 1904. godine stekao tri diplome: za violinu, opštu kompoziciju i dramsku kompoziciju. Već sa 20 godina nastupa kao solista i kamerni muzičar. Svirao je u “Ondriček” gudačkom kvartetu, i sa poznatim pijanistom Paulom Vajngartnerom. Njegove kompozicije bile su izvođene u Beču, Budimpešti, Pragu. 1916. godine Stojanović biva proglašen od bečke kritike kao najbolji izvođač i kompozitor te godine. Naročito je bio vešt u orkestraciji - “Volim polete, a njih najviše nalazim kod Čajkovskog; njega od svih kompozitora najviše cenim, ne samo zbog poleta, nego i zbog ushićujućih melodija koje je izumeo.”
Svoje iskustvo kamernog muzičara, prenosi u Beograd 1925, nastupajući sa domaćim kamernim ansamblima, koji su neretko bili formirani Ad hok, za određenu priliku. Takođe bio je i član Beogradske Filharmonije. Dobio je odlične kritike, posebno od Miloja Milojevića: “Nikada se još do sada nisam nalazio u raspoloženju u kome sam ovoga trenutka, referišući o muziciranju jednog umetnika. Ne zato, možda, što je muziciranje bilo na visini koju je teško dostići, nego zbog toga što je muzicirao jedan Srbin koji nam je gotovo nepoznat. On je više muzičar koji svira nego svirač koji muzicira.” Ostaje nejasno zašto je Milojević, samo neku godinu kasnije, sugerisao Stojanoviću da ne dolazi u Beograd, i da ostane u Beču. Da li je moguće da je Petar “počeo da opada kao kompozitor”, da je postao “tehnički neusavršen” i da stvara “neukusne pastiše bez stida i muzičke logike”? Deo odgovora leži i u činjenici da Stojanović nije bio član komunističke partije. Jedan je od osnivača i prvih profesora Muzičke akademije u Beogradu. Kao pedagog je ostavio značajan trag, time što je pripremio temeljnu reformu nastave u pravcu modernizacije, po uzoru na praški i bečki konzervatorijum. Uveo je predmet kamerna muzika, osnovao opersko-dramski odsek, rukovodio orkestrom i organizovao javne koncerte studenata, pisao udžbenike za školu violine.
Klavirski kvintet Petra Stojanovića je napisan 1904-06, i izveden prvi put u Beču 1906.godine, uz sudelovanje samog autora. Izdavač Doblinger izdaje note 1909. Snimak tog koncerta je pušten na Radio Beogradu 1933. godine (danas ne postoji u fundusu). Oslonjen na tradiciju kasnog romantizma Malera, Bramsa, Šenberga i Zemlinskog, sa kojima se Stojanović i družio, kvintet prikazuje kompozitora u traženju bogatijeg harmonskog izraza. Otuda i četvorostavačna koncepcija.
Nažalost, veoma je malo Stojanovićevih snimljenih kompozicija. Kvintet Altro senso, u okviru ovog i narednih projekata planira da ostvari trajni snimak, u skladu sa godišnjicom rođenja i smrti našeg velikog kompozitora.
Nataša Špaček
BIOGRAFIJE
Nataša Špaček potiče iz češke muzičke porodice. Završila je osnovne (klasa Jokut Mihailović) i magistarske studije (klasa Arba Valdme) na FMU u Beogradu, sa diplomom najuspešnijeg studenta klavirskog odseka. Dobitnik je republičkih, saveznih i međunarodnih nagrada (konkurs „S.Rahmanjinov“- zvanje laureata). Nastupala je sa većinom orkestara u Beogradu. Ostvarila je snimke za TV Beograd i Novi Sad.
Održala je preko 70 resitala (dva u Moskvi, dva u Stokholmu) i koncerata kamerne muzike (klavirski duo Altro modo, kvintet Altro senso i drugi ansambli). Njene umetničke sklonosti okrenute su ka komponovanju i obradi klasičnih dela za solo klavir, klavirski duo i kvintet, nonet.
Na informativnom portalu “Princip” piše kolumne vezane za kulturu.
Svoj pedagoški rad ostvaruje, kao nastavnik klavira u MŠ “Mokranjac“, nizom dobitnika domaćih i međunarodnih nagrada , i održavanjem strukovnih predavanja.
Tea Petrović-Balint je rođena u Beogradu 1971. Odrasla je u muzičkoj porodici i sa 7 godina počela da uči violinu u MŠ „Manojlović“, gde je već u nižoj školi imala brojne nastupe, kako solističke tako i u školskom orkestru. U to vreme postala je i član Filharmonije mladih „Borislav Pašćan“. Već tada je osvajala nagrade iz violine i solfeđa. Srednje muzičko obrazovanje stekla je u MŠ „Mokranjac“ i osvajala nagrade na takmičenjima iz violine u Beogradu i Sarajevu. Školovanje je nastavila na FMU u Beogradu(klasa M.Kosanović). Usavršavala se na majstorskom kursu u Grožnjanu kod prof.Žislina. Pored toga imala je veliki broj nastupa u kamernim orkestrima (Ženes Musikal i dr.) na prostorima bivše SFRJ kao i u Italiji. Član je Beogradske filharmonije od 1994.
Bojana Jovanović Jotić je rođena u Beogradu. Studije violine završila je na FMU u Beogradu, u klasi doc. Ljubomira Mihajlovića. Postdiplomske studije upisuje u klasi doc. Vesne Stanković. Pohađala je kurseve prof. Dejvid Takena,V. Stanković. Godine 2004. stiče zvanje magistra umetnosti. Od početka studija bila je aktivni član kamernog orkestra "Gudači sv.Đorđa" i član UMUS-a. Sarađivala je sa istaknutim umetnicima kao što su: Julijan Rahlin, Aleksandar Madžar, Irena Grafenauer, Vesna Stanković, Stefan Milenković i mnogi drugi. Član je Simfonijskog orkestra RTS, No borders orkestra, ansambla Metamorfozis, kvarteta"Mokranjac", kvinteta Altro senso.
Stojanović Jovan je rođen 1959. u Beogradu. Diplomirao na FMU u klasi prof.P. Ivanovića. Još kao student svirao u ansamblu „Dušan Skovran“ a po završetku studija radio je kao profesor viole u MŠ „Stanković“. Od 1985. do 1987. usavršavao se na „Akademia musikale kiđana” u Sieni (Italija), gde je učestvovao na majstorskim kursevima kod G. Kausea i J. Bašmeta. Od 1988. živi i radi u Holandiji kao član „Nederland promenad orkestra“ iz Amsterdama i „Het brabants orkestra“ iz Ajndhovena. Takođe, sarađuje sa „Kamernim ansamblom“ iz Kelna, kao i sa „Orkestrom Metropolitana“ iz Lisabona i Luksemburškom filharmonijom. Nekoliko godina je član solista „Festival Kamerata“ u okviru „Mocart plus“ festivala kamerne muzike na Kurakao (Holandski antili). U MŠ ”dr Vojislav Vučković“ radi od 1996. Stalni je saradnik Beogradske filharmonije i Simfonijskog orkestra RTS-a. Njegovi učenici osvajali su brojne nagrade na domaćim i međunarodnim takmičenjima.
Dušan Kočišević je rođen u Beogradu 1973. Počeo je da uči violončelo sa 6 godina u klasi Stevana Beševića u MŠ “Mokranjac”.
Školovanje je nastavio na FMU u Beogradu u klasama Ksenije Janković i Sandre Belić. Bio je učesnik međunarodnih seminara za violončelo kod Mihaela Flaksmana i Kazimira Mihalika. Dobitnik je prvih nagrada na Republičkom takmičenju u Beogradu i Saveznom takmičenju u Sarajevu 1989.
Posvećen je radu u kamernim ansamblima sa kojima je nastupao u Srbiji i širom nekadašnje SFRJ. Ostvario je više snimaka za radio, tv, film i pozorište. Učesnik je Međunarodne tribine kompozitora od njenih početaka, a angažovan je i u drugim projektima sa mnogim ansamblima u državi i regionu. Profesionalno je angažovan u Beogradskoj filharmoniji od 1992. godine.
Komentara: 0