Izložba "Likovni umetnici akademici" iz zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti biće otvorena u Univerzitetskoj galeriji u četvrtak 16. novembra u 19 časova. Na izložbi koja se priređuje povodom obeležavanja 175 godina SANU, biće predstavljena dela 50 znamenitih slikara i vajara. Autor izložbe i postavke je Jelena Mežinski Milovanović. Održavanje izložbe pomoglo je Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije.
Likovni umetnici akademici
Reprezentativna palata SANU u Knez Mihailovoj 35 - vizuelni simbol Srpske akademije nauka i umetnosti - dominira centrom Beograda i jednom od najlepših prestoničkih ulica. Sastavni deo enterijera, ali i eksterijera "Doma Akademije" čine umetnička dela sakupljana od osnivanja Društva srpske slovesnosti 1841. godine, a zatim tokom delovanja Srpskog učenog društva (osnovanog 1864), kao i Srpske kraljevske akademije (osnovane 1886), koja ih je nasledila i koja je posle Drugog svetskog rata prvo delovala pod nazivom Srpska akademija nauka i potom, od 1960, kao Srpska akademija nauka i umetnosti.
Kulturni i javni život u palati SANU od njene izgradnje 1924, kada je uglavnom bila namenjena izdavanju kako bi se od tih prihoda finansirala Akademijina delatnost, do danas gotovo je jednako intenzivan - to je bilo i ostalo mesto kulturnih kontakata i razmene ideja. Ona obuhvata biblioteke, izložbene prostore, umetničke ateljee, tu se održavaju predavanja, koncerti, važni skupovi i vodi se kulturna politika. Ipak, tek po ulasku SANU u sopstvenu zgradu 1952. godine namena palate suštinski je izmenjena i ona je danas prvenstveno u funkciji delatnosti intelektualne elite srpske sredine.
Uslovi da Akademija u svojoj palati izlaže umetnička dela, ona od kojih je kasnije formirana Umetnička zbirka SANU, stekli su se po posleratnoj adaptaciji prostora za potrebe rada SANU i čuvanje Akademijinih fondova. Država je tada bila spremna da administrativno i finansijski podrži taj važni i davno započeti projekat - formiranje Akademijine Umetničke zbirke.
Umetnički radovi, ponekad namenski nabavljani za pojedine prostore u zgradi SANU, kao i reprezentativna dela naših najistaknutijih umetnika, izloženi su u enterijerima u kojima Akademija deluje, gde se održavaju sastanci, ostvaruju naučni i umetnički projekti. Uz bistu Jovana Sterije Popovića, jednog od osnivača Društva srpske slovesnosti (rad Riste Stijoića), deo enterijera ulaznog hola SANU jeste i alegorija delatnosti institucije - Dve muze. Nauka i umetnost Đoke Jovanovića. Svečanu salu krase slike Nauka Petra Lubarde i Umetnost Mila Milunovića, zatim bista prvog predsednika Srpske kraljevske akademije Josifa Pančića (rad Đoke Jovanovića), kao i tri vitraža alegorijske tematike Mladena Srbinovića. U predvorju Svečane sale, uz sedam manjih Srbinovićevih vitraža, nalaze se skulpture srpskih prosvetitelja i književnika – Dositeja (rad Petra Ubavkića), Vuka (rad Đoke Jovanovića) i Njegoša (rad Ivana Meštrovića).
U sali Predsedništva izloženi su portreti istaknutih akademika i dobrotvora Akademije - reljefi Đoke Jovanovića i Petra Ubavkića, kao i Pupinov portret, rad Stevana Aleksića. Odeljenje medicinskih nauka SANU prikupilo je najpotpuniju galeriju portreta svojih članova.
U prostorijama Odeljenja likovne i muzičke umetnosti nalazi se gotovo čitav mali muzej koji čine reprezentativni radovi njegovih članova. Pored dela ispred Svečane sale i u ulaznom holu, posetioci mogu da vide radove akademika u salonu Akademijinog kluba i legat Olge Jevrić.
U vreme konačnog uobličavanja i "ozvaničenja" Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti, godine 1968/1969, kolekciju je činilo oko devedeset dela. Akademijina zbirka danas broji oko tri hiljade kataloških jedinica - to su dela likovnih umetnika akademika (njih je ukupno sedamdeset dva, ali SANU ne poseduje radove svih svojih članova), dela drugih domaćih autora i, u manjem broju, radovi stranih umetnika. Dela u Umetničkoj zbirci omogućuju praćenje razvoja likovne umetnosti u Srbiji, onih tokova kojima su članovi SANU davali prednost u sferi likovnog izraza, kao i upoznavanje sa umetnicima koji su postali akademici zbog toga što su obeležili našu likovnu umetnost.
Kolekcija Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti hronološki je omeđena grafikom manastira Hopova iz sredine XVIII veka, najstarijim datovanim radom, i najnovijim delima aktivnih članova Odeljenja likovne i muzičke umetnosti - Vladimira Veličkovića, Svetomira Arsića Basare, Dušana Otaševića, Todora Stevanovića, Milice Stevanović, Petra Omčikusa i drugih - s kraja prve i iz druge decenije XXI veka. Kada je reč o tehnikama, Umetnička zbirka poseduje slike - ulja, tempere, pastele - zatim crteže i grafike u različitim tehnikama, skulpture u bronzi, kamenu, gipsu i drvetu, radove u kombinovanoj tehnici, akvarelisane fotografske portrete itd.
Publika je prvi put mogla da vidi dela iz Akademijine Umetničke zbirke kao postavku u junu 1982. godine u rekonstruisanom, obnovljenom i proširenom prostoru Galerije SANU. Od tada se Zbirka na izložbama redovno predstavlja javnosti.
Ovom prilikom - povodom 175 godina postojanja - Srpska akademija nauka i umetnosti javnosti predstavlja izbor iz svog umetničkog fonda. Reč je o pedesetak radova likovnih umetnika članova SANU od njenog osnivanja do danas (među njima su i dela jednog arhitekte - Aleksandra Deroka). To su radovi koji se čuvaju u Umetničkoj zbirci i izlažu u prostorijama zgrade SANU, a o kojima se stara Galerija SANU. Pored Akademijine kolekcije umetničkih dela, izložba Umetnička zbirka SANU - likovni umetnici akademici učiniće pristupačnim najširoj javnosti i deo reprezentativnog enterijera palate Srpske akademije nauka i umetnosti, ali i samog života i rada ove značajne institucije, koja postoji gotovo dva stoleća.
Jelena Mežinski Milovanović (tekst iz izložbenog kataloga)
Umetnici su predstavljeni po redu prijema u redove SUD, odnosno SKA i SAN/SANU:
STEVAN STEVA TODOROVIĆ Portret Nićifora Dučića, 1874
ĐORĐE ĐOKA MILOVANOVIĆ Česma sa dve lule, 1880–1890
PETAR UBAVKIĆ Dositej Obradović, 1883
VLAHO BUKOVAC Moj Ago
PAVLE PAJA JOVANOVIĆ Mačevanje
ĐORĐE KRSTIĆ 10. avgust 1872. godine i posledice njegove
UROŠ PREDIĆ Rano jutro sa moga balkona. Karaburma, 1918
Komentara: 0