PREDRAG MIHAJLOVIĆ CILE / ZORAN PETROVIĆ
ŠUMADIJA I POMORAVLJE - DUŠA SRBIJE
Kragujevac, 2018.
Tekst fotomonografije Miodrag Stojilović
Praistorija
Najstariji podaci o stanovnicima Šumadije potiču iz starijeg kamenog doba – paleolita. Iz tog perioda od pre oko 40.000 godina potiču dva arheološka nalazišta na ovom području: pećina Risovača kod Aranđelovca i pećina u Gracu kod Batočine.
Mlađe kameno doba – neolit, ostavilo je znatno bogatije tragove na području Srbije. Šire su poznati Starčevo i Vinča, ali oni su na širem području Šumadije i Pomoravlja. Najznačajnija nalazišta su otkrivena u Divostinu i Grivcu, ali ih ima na više lokacija i većina pripada protostarčevačkoj kulturi, najranijoj fazi mlađeg kamenog doba i datiraju iz pet do šest hiljada godina pre nove ere. U Divostinu su pronađene figurine koje pokazuju zavidan kulturni nivo te civilizacije i koje su, kao „divostinke”, postale jedan od zvaničnih suvenira Kragujevca.
Ova istraživanja potvrđuju da je na ovom prostoru u tom vremenu postojala kultura prvih stočara i zemljoradnika. U literaturi se često govori da su ove prostore u to vreme naselili žitelji prispeli iz krajnjih jugoistočnih prostora Evrope i sa tla Male Azije. Arheolog akademik Dragoslav Srejović je na poznatom nalazištu Lepenski vir pokazao da su na ovim prostorima postojale autohtone ljudske zajednice. Kragujevački arheolog dr Mile Bogdanović brojnim činjenicama sa nalazišta u Šumadiji postavio je tezu o autohtonosti razvoja ljudske civilizacije i na prostoru Šumadije.
Staništa prvih žitelja ovog prostora pokazuju pažljiv izbor njihovih lokacija, kao i velike prirodne potencijale, poput bogatstva vodom, plodnog zemljišta i umerene klime pogodne za prelazak iz lovne na stočarsku, a potom i ratarsku kulturu.
Tvrđava Borač, na istoimenom kršu kod Knića, postojala je najverovatnije pre prvog pominjanja u istorijskim izvorima (1389), kada je posle Kosovske bitke ugarska vojska zauzela delove Srbije, pa i Borač. Već 1405. g. despot Stefan Lazarević u Borču izdaje povelju Dubrovčanima o potvrđivanju njihovih povlastica. Grad – utvrđenje je bio važan i u vreme despota Đurađa Brankovića. Borač je u kartu sveta uneo i čuveni mletački kartograf Fra Mauro. Posle osvajanja od strane Mehmeda II Osvajača (1459), grad gubi značaj i biva zapušten.
OBEZBEDITE PRIMERAK:
DUŠA SRBIJE - ŠUMADIJA I POMORAVLJE FB STRANA
PROMOCIJA U ŠVAJCARSKOJ
GALERIJA PPNS
Komentara: 0