Karikatura: Paperblog Foto: Politika; Ekoblog; Direkcija za nacionalne referentne laboratorije; Subvencije Izvor: Uprava za zaštitu bilja (Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede)
Udruženje proizvođača sredstava za zaštitu bilja u Srbiji SECPA osnovano je u februaru 2010. godine u Srbiji od strane vodećih proizvođača sredstava za zaštitu bilja u svetu i danas SECPA ima sedam članica: Adama, Bayer, BASF, DOW AgroScience, DuPont, Syngenta i Belchim Crop Protection.
SECPA kao deo regionalne Evropske mreže proizvođača sredstava za zaštitu bilja unapređuje, promoviše, usklađuje i štiti zajedničke interesa svojih članica i stvara uslove koji obezbeđuju stabilnost i razvoj tržišta sredstava za zaštitu bilja u Srbiji.
* * *
TRŽIŠTE SREDSTAVA ZA ZAŠTITU BILJA
Svetsko tržište sredstava za zaštitu bilja
Globalno tržište sredstava za zaštitu bilja čine tri različite grupe proizvoda:
vlasnički proizvodi (pod patentom);
proizvodi kojima je istekao patent, ali još uvek nemaju generičku konkurenciju (off-patent);
proizvodi van patentne zaštite koje proizvode i drugi proizvođači, tj. generički proizvodi.
Tržištem sredstava za zaštitu bilja dominiraju šest glavnih razvojno istraživačkih kompanija, koje imaju oko polovine tržišnog učešća: BASF, Bayer CropScience, Dow AgroSciences, Du Pont, Monsanto, Syngenta. Među najveće generičke kompanije se ubrajaju: Amvac, Cheminova, Adama (bivši Makhteshim Agan), Nufarm, United Phosphorus Limited (UPL), itd.
Globalno tržište sredstava za zaštitu bilja je u 2013. godini vredelo oko 54,2 milijardi $, što je rast od oko 9,2% u odnosu na prethodnu godinu. Ukoliko se u obzir uzme i upotreba pesticida u nepoljoprivredne svrhe, ukupna vrednost globalnog tržišta je bila oko 60,7 milijardi $. Najveću potrošnju agrohemikalija imaju Kina, Francuska, Nemačka, Indija i SAD.
Evropsko tržište sredstava za zaštitu bilja je procenjeno na oko 25% vrednosti svetskog tržišta. U zemljama članicama EU je oblast registracije pesticida uređena najstrožijim setom pravila za registraciju na globalnom nivou (Regulativa 1107/2009, koja je usvojena sredinom 2011. godine).
U 2014. godini su se dogodile značajne akvizicije u sektoru agrohemikalija. Američka kompanija Platform Specialty Products je kupila tri evropske kompanije u sektoru (Chimac Agriphar, Chemtura, Arista), dok je američka kompanija FMC kupila dansku kompaniju Cheminova.
Domaće tržište sredstava za zaštitu bilja
Srpsko tržište sredstava za zaštitu bilja je potpuno otvoreno i konkurentno. Na njemu je prisutno svih šest vodećih razvojno istraživačkih kompanija, najveće svetske generičke kompanije, zatim generičke kompanije sa dalekog istoka (Kina i Indija) kao i domaći proizvođači, odnosno formulateri sredstava za zaštitu bilja. Proizvodnja u srpskom agraru se realizuje sa još uvek skromnim nivoom agrotehničkih mera, što za posledicu ima niže prinose pojedinih useva, odnosno manji obim proizvodnje od potencijalno mogućeg. Iz tog razloga, može se reći da srpsko tržište sredstava za zaštitu bilja ima potencijal rasta.
Procena je da je vrednost srpskog tržišta sredstava za zaštitu bilja u 2014. godini rasla i da iznosi oko 96,5 miliona €, i da je i dalje približno jednako podeljena između generičkih i istraživačko razvojnih kompanija. Pojedinačna tržišna učešća kompanija je teško precizno odrediti, jer ne postoje dostupni zvanični podaci.
Ukupan broj registrovanih pesticida u 2014. godini na srpskom tržištu iznosio je oko 980. Najveći broj registrovanih preparata imaju strane generičke kompanije (53%), zatim slede proizvodi razvojno istraživačkih kompanija (27%) i proizvodi domaćih proizvođača (20%). Naša kompanija, kao najveći domaći proizvođač, na tržištu Srbije učestvuje se 112 proizvoda ili sa 55% od ukupnog broja domaćih registrovanih proizvoda.
Svetska zdravstvena organicacija je 2015. objavila da je aktivna supstanca glifosat kancerogena i šteti životinjama i ljudima. Glifosat izaziva kancer i veliki broj defekta kod novorođenčadi. U zemljama EU stavljena je zabrana za prodaju, proizvodnju kao i korišćenje ovog herbicida.
Kod nas se total koristi kao obavezno sredstvo u poljoprivredi. Za svaku travku i mali korov prska se ovaj otrov, a ljudi su toliko neuki i neodgovorni pa to rade čak ispred svojih kuća bez zaštitne maske i odela. Skoro ispred svake poljoprivredne radnje možete videti tablu sa natpisom „Total na akciji!“, a kupuje se više nego hleb. Total se širi i kroz zemljište i podzemne vode, a najviše preko vazduha. Tako ga i mi nedužni udišemo gde se negde u nama to akumulira i polako nas truje.
...Primenjuje se na zasadima jabuka, krušaka, šljiva, loza, travi i bukvalno svemu što vam padne na pamet. Iz iskustva sam videla da paradajz prskaju totalom. Više ne važi da se u selu drži i gaji sve organski, baš naprotiv.
Uopšte tretiranje bilo kakvim pesticidima oštećuje samu biljnu kulturu koju pokušavate da „zaštitite“. Otrov ulazi u plod i zemljište, i gubi se na kvalitetu a i količini.
Tako da, ako vam smeta trava uz kuću ili korov u bašti, počupajte ga, nemojte se trovati jakim i opasnim otrovima, i bilo kakvim pesticidima. Ako je nekad moglo da živi i rađa bez toga, sigurno može i sad!
Glifosat (N-fosfonometilglicin) predstavlja jedan od najčešće upotrebljavanih herbicida širom sveta. Ovo jedinjenje deluje prvenstveno na metabolizam aminokiselina u biljkama i bakterijama preko mehanizama koji ne postoje kod životinjskog sveta i ljudi. Ispitivanja na pacovima pokazala su da utiče i na enzimske sisteme kod životinja, tako što do-vodi do smanjenja aktivnosti enzima koji imaju važnu ulogu u detoksikaciji (citohroma P-450 i monoamiono oksigenaze u jetri i hidroksilaze u sluznici crevnog trakta).
Procene toksičnosti glifosata zasnivaju se na ispitivanjima sprovedenim na eksperimentalnim životinjama u cilju registracije pesticida koji sadrže ovu aktivnu materiju. Slabo se resorbuje preko kože, respiratornog ili digestivnog trakta, i malo je toksičan za sisare (srednja oralna letalna doza za pacova veća je od 4 320 mg/kg). Međutim, u komercijalnim proizvodima, glifosat je rastvoren u surfaktantima, supstancijama koje se dodaju herbicidima da bi pospešile njihovu resorpciju i koje mogu značajno da doprinesu toksičnosti preparata.
Ovo se naročito odnosi na preparate na bazi glifosata, za koje se ispostavilo da su višestruko toksičniji od pojedinačnih komponenti. Zbog toga je ispravnije u trovanjima ovim formulacijama kao toksični agens imenovati glifosatsurfaktant, nego sam glifosat. Akutnu toksičnost herbicida koji sadrže glifosat i surfaktante prvi put u medicinskoj literaturi opisali su japanski autori koji su objavili seriju od 56 slučajeva samotrovanja, među kojima je bilo devet smrtnih ishoda...
Agencija za rak Svetske zdravstvene organizacije je objavila da je najviše korišćeni herbicid na svetu "verovatni kancerogen" u meri koja će uzbuniti agrohemijsku industriju i baštovane amatere.
Procena Međunarodne agencije za istraživanje raka (IARC) o glifosatu, koji se koristi u herbicidima sa procenjenom godišnjom prodajom od šest milijardi dolara, biće od posebnog interesa za Monsanto, kompaniju koja je iznela glifosat na tržište pod zaštitnim znakom "raundap" sedamdesetih godina.
Monsantova sadašnja generacija na herbicide otpornih genetski modifikovanih useva zavisi od toga da li farmeri prskaju svoje njive glifosatom, kako bi uništili korov.
IARC je okupio 17 stručnjaka da procene pet organofosfatnih pesticida. Posle nedelju dana sastajanja ovog meseca u sedištu IARC u Lionu, Francuska, komisija je odlučila da su dve od hemikalija "mogući " (klasa 2B) kancerogeni, a tri su "verovatni" (klasa 2A) kancerogeni.
Kratak pregled procene objavljen je na internetu u časopisu "Lanset onkologija".
Glyphosate concentrations in urine showed that most part of the administered dose was excreted as unchanged parent compound upon glyphosate and Roundup exposure, with an increasing pattern of glyphosate excreted in urine in relation to the duration of treatment. The adjuvants and the other substances present in Roundup did not seem to exert a major effect on the absorption and excretion of glyphosate. Our results demonstrate that urinary glyphosate is a more relevant marker of exposure than AMPA in the rodent model....
Whatever the outcome of the Ramazzini Institute study, the findings will provide regulatory agencies and policy-makers with solid independent results obtained by a shared research project on which they can confidently base their risk assessments and their evaluations, including the upcoming decision for the reauthorization for glyphosate use in Europe in 2022.
Komentara: 0