^{Novi mađarski ustav je stupio na snagu 1. januara 2012. godine - The Fundamental Law of Hungary ili Magyarország Alaptörvénye (mađ.)}

<sup>USTAV MAĐARSKE

Član 20.</sup>

^{(1) Svako ima pravo na fizičko i mentalno zdravlje.
(2) Mađarska će promovisati ostvarivanje prava navedenih u stavu (1) obezbeđujući da njena poljoprivreda ostane bez ijednog genetički modifikovanog organizma, omogućavajući pristup zdravoj hrani i vodi za piće, upravljajući industrijskom bezbednošću.}

NACIONALNA KANCELARIJA LANCA ISHRANE
UPRAVA ZA BILJNU PROIZVODNJU I HORTIKULTURU
SPECIJALIZACIJA ZA NADZOR SEMENA

PROFESIONALNE INSTRUKCIJE ZA GMO KONTROLU SEMENA ZA SETVU

Cilj instrukcije

Cilj ove instrukcije je uspostavljanje načina kontrole semena i drugog sadnog materijala na kontaminaciju genetski modifikovanim organiznoma (u daljem tekstu GMO), koji se uvodi u promet i koristi za proizvodnji u Mađarskoj, zbog smanjenja rizika, na osnovu važećih zakonskih okvira.

Zakonski okviri

I GMO KONTROLA SETVENIH JEDINICA KOJE ULAZE U PROMET

1. Prijava setvenih jedinica

Prijava setvenih jedinica je obavezna u sledećim situacijama:

• Uvoz setvenih jedinica ratarskih biljaka poreklom iz treće države
• Uvoz setvenih jedinica kukuruza šećerca i kokičara poreklom iz treće države
• Uvoz setvenih jedinica ratarskih biljaka poreklom iz Evropske unije
• Uvoz setvenih jedinica kukuruza šećerca i kokičara poreklom iz Evropske unije
• Setvene jedinice merkantilnog kukuruza, kokičara i šećerca, uljane repice i soje proizvedene u Mađarskoj

1.1 Prijava setvenih jedinica ratarskih biljaka poreklom iz treće države

Nakon pristizanja setvene jedinice veće od dva kilogramag u Mađarsku, uvoznik je dužan da obavesti Nacionalnu kancelariju lanca ishrane (NKLI) pismenim putem o uvozu sa datom količinom i sledećim podacima:

• Ime podnosioca prijave
• Zemlja (prozvodnje) porekla
• Rod
• Vrsta
• Količina (kg)
• Broj šarži količina džakova
• Broj plombe
• Ciljna država
• Tranzitni transport da/ne
• Zapisnik akreditovane laboratorije da/ne
• Datum prijave
• Adresa skladištenja

1.2 Prijava setvenih jedinica kukuruza šećerca i kokičara poreklom iz treće države

Setvene jedinice kukuruza šećerca i kokičara teže od dva kilograma koji se pušta u promet po prvi put u Mađarskoj, potrebno je prijaviti NKLI u roku od pet dana pismenim putem, o svim činjenicama i količini uvoza. Prilikom prijave potrebno je priložiti podatke određene u tački 1.1.

Uslov za puštanje u promet setvenih jedinica kukuruza šećerca i kokičara je zapisnik akreditovane laboratorije o odsustvu GMO. Ukoliko NKLI ustanovi sadržaj ili prisustvo GMO u određenoj setvenoj jedinici koji se već našao u prometu, uvoznik je dužan da prijavi setvene jedinice koje želi da pusti u promet u naredne dve godine od datuma prijema rezultata kontrole.

1.3 Prijava setvenih jedinica ratarskih biljaka poreklom iz Evropske unije

Setvene jedinice kukuruza, uljane repice i soje poreklom iz drugih država Evropske unije, koje se puštaju u promet po prvi put u Mađarskoj, potrebno je prijaviti NKLI u roku od pet dana pismenim putem, o činjenicama i količini uvoza.

Uvoznik za dokaz o odsustvu GMO u setvenoj jedinici podnosi izjavu sa prilogom broj 1. ovog dokumenta. Prilikom prijave potrebno je navesti podatke prema tački 1.1.

Ukoliko NKLI ustanovi sadržaj ili prisustvo GMO u određenoj setvenoj jedinici koji se već našao u prometu, uvoznik je dužan da prijavi setvene jedinice koje želi da pusti u promet u naredne dve godine od datuma prijema rezultata kontrole.

1.4 Prijava setvenih jedinica kukuruza šećerca i kokičara poreklom iz Evropske unije

Setvene jedinice povrća koje se proizvode i nađu u prometu prema zakonu u zemljama članicama, mogu se distributirati i u Mađarskoj. U slučaju uvoza setvenih jedinice kukuruza šećerca i kokičara koji se pušta u promet po prvi put u Mađarskoj, potrebno je prijaviti NKLI u roku od pet dana pismenim putem, o činjenicama i količini uvoza. Prilikom prijave potrebno je priložiti podatke određene u tački 1.1.

Ukoliko NKLI ustanovi sadržaj ili prisustvo GMO u određenoj setvenoj jedinici koji se već našao u prometu, uvoznik je dužan da prijavi setvene jedinice koje želi da pusti u promet u naredne dve godine od datuma prijema rezultata kontrole.

1.5 Prijava setvenih jedinica merkantilnog kukuruza, kukuruza šećerca i kokičara, uljane repice i soje proizvedene u Mađarskoj

Proizvođači prijavljuju proizvedene setvene jedinice sa zahtevom za plombiranje kod teritorijalno nadležne okružne kancelarije. Okružna kancelarija će zahtev registrovati.

2. Odabir za GMO kontrolu

NKLI registruje sve prijave setvenih jedinica. Ova baza podataka predstavlja temelj za kontrolu na bazi analize rizika.

2.1 Odabir setvenih jedinica poreklom iz treće države ili iz ostalih članova Evropske unije

NKLI vrši odabir uzorka u roku od pet dana od prijave setvenih jedinice i o tome pismenim putem obaveštava podnosioca.

Od prijavljenih i setvenih jedinica merkantilnog kukuruza, kukuruza šećerca i kokičara, soje i uljane repice NKLI na osnovu analize rizike odvaja do 10% u uzoraka za GMO kontrolu, imajući u vidu sledeće elemente rizika:

• Zemlje u kojima je dozvoljen promet GMO setvenih jedinica predstavlja veći rizik,
• Zemlje iz kojih je ranijih godina dokazano prisustvo GMO u setvenim jedinicama predstavlja veći rizik,
• Na osnovu veličine setvene jedince, veća količina predstavlja veći rizik,
• Ranije dokazana GMO pozitivna kontrola proizvođača, instituta ili uvoznika predstavlja veći rizik.

2.2 Odabir setvenih jedinica proizvedene u Mađarskoj

Okružna kancelarija vrši odabir uzorka u roku od pet dana od prijave setvenih jedinice, i o tome pismenim putem obaveštava podnosioca.

Okružna kancelerija na osnovu analize rizike odvaja do 5% u uzorak od domaće proizvedenog semena za GMO kontrolu, imajući u vidu sledeće elemente rizika;

• Na osnovu veličine setvene jedince, veća količina predstavlja veći rizik,
• Ranije dokazana GMO pozitivna kontrola proizvođača, instituta ili uvoznika predstavlja veći rizik,
• Ukoliko semenska kuća koristi roditeljske linije poreklom sa drugih kontinenata, predstavlja veći rizik.

^{MAĐARSKA ZABRANILA STRANCIMA KUPOVINU OBRADIVOG ZEMLJIŠTA}

3. Uzimanje uzorka za GMO kontolu

NKLI o selekciji uzorka, istovremeno sa podnosiocom prijave o uvozu setvenih jedinca, obaveštava i nadležni organ okružne kancelarije. Organ okružne kancelarije za nadzor semena vrši uzimanje uzorka u roku od pet dana od podnošenja prijave. Uzimanje uzorka se izvodi na teritoriji doradnog centra ili na skladišnoj lokaciji koju je naveo uvoznik. Uzorak može uzeti samo semenski nadzornik sa položenim ispitom i sa važećom dozvolom izdatom od strane NKLI.

U slučaju semenskih jedinica označenih za GMO kontrolu, pravila uzimanja uzorka se izvode na osnovu uredbe određene od strane NKLI i uredbe MSZ 7145:2007. Uzorke treba uzeti ručnim aparatom i treba sačiniti jedan GMO kontrolni uzorak. Osim ručnog aparata, za uzimanje uzorka postoji mogućnost uzimanja uzorka automatskim uređajem, odobrenim od strane NKLI. Prilikom uzimanja uzorka posebno treba obratiti pažnju na čistoću aparata, da bi se izbeglo unakrsno zagađenje.

Na zahtev podnosioca, nadzornik ne mora uzeti uzorak za skladištenje, ali se ovaj zahtev mora uneti u zapisnik uzorkovanja. GMO uzorak treba da sadrži najmanje 3.000 semena, što kod većine biljnih vrsta predstavlja standardnu veličinu laboratorijskog uzorka.

Na pakovanju uzorka osim podataka određenih standardom, jednoznačno treba obeležiti da je “GMO kontrolni uzorak”. Za dokumentaciju uzorkovanja treba sačiniti kontrolni zapisnik, određen od strane NKLI. U zapisniku treba naznačiti da se setvena jedinica može naći u prometu samo ukoliko je kontrola negativna.

Za setvene jedinice poreklom izvan Mađarske (uvoz iz treće zemlje ili Evropske unije), postoji mogućnost slanja uzorka iz ISTA uzorkovanja u NKLI radi kontrole semena. Setvene jedinice proizvedene u Mađarskoj se uzorkuju prilikom plombiranja.

Kod standardnih setvenih jedinica postoji mogućnost uzorkovanja za sopstvenu kontrolu. Za sopstvenu kontolu uzorak uzima semenski nadzornik sa položenim ispitom i sa važećom dozvolom izdatom od strane NKLI.

^{ZAŠTO SU TRANZICIONE ZEMLJE UVELE OGRANIČENJA O PRODAJI ZEMLJE? PROSTRAN: ZATO ŠTO JE ZEMLJA BILA JEVTINA I ŠTO JE PRETILA OPASNOST DA BUDE RASPRODATA BUDZAŠTO. TO JE URAĐENO U RUMUNIJI I STRANCI SU TAMO DONELI GMO TEHNOLOGIJU. MAĐARSKA JE ISTO TAKO OLAKO POSLE PADA SOCIJALIZMA PRODAVALA ZEMLJU PA JE IZGUBILA SUVERENITET U ZAPADNOJ MAĐARSKOJ. POSLE JE REOTKUPLJIVALA TU ISTU ZEMLJU.}

4. Transport i prijem laboratorijskog GMO uzorka

Postoji tri načina za slanje uzorka za GMO kontrolu u laboratoriju NKLI:

1. Odmah nakon uzimanja uzorka nadležni organ okružne kancelarije bez odlaganja prosleđuje uzorak NKLI,
2. Zbog bržeg transporta podnosilac prijave sam organizuje transport uzorka do NKLI,
3. Organizovani transport uzorka preko NKLI okružnog transporta.

Svaki uzorak određen za GMO kontrolu treba slati na sledeću adresu NÉBIH Növénytermesztési és Kertészeti Igazgatóság Központi Vetőmagvizsgálati Laboratóriuma, 1024 Budapest, Kis Rókus 15/a.

U slučaju lične dostave NKLI preuzima uzorke u NKI kancelarji za semena, radnim danima od 8-14h. Nakon preuzimanja uzorka, uzorak se registruje i dobija svoj serijski broj.

Potrebna prateća dokumentacija za identifikacciju uzorka:

• Kontrolni zapisnik uprave,
• Zapisnik o uzorkovanju izdat od uprave ili organizovan na osnovu sopstvenog prava,
• List o naručivanju kontrole.

Kancelarija za prijem semena prosleđuje laboratoriji uzorak za GMO kontrolu sledećeg radnog dana nakon prijema i registracije uzorka.

^{ULOGA MEĐUNARODNIH ORGANIZACIJA U ŠIRENJU GM HRANE - TATJANA PAPIĆ BRANKOV I KOVILJKO LOVRE}

5. Laboratorijska GMO kontrola

Kontrolu uzoraka na GMO kontaminaciju izvodi Centralna laboratorija za semena NKLI. Redosled kontrole uzoraka se izvodi na osnovu vremena pristizanja uzorka. Od ovog se može odstupiti samo po naredbi direktora NKLI. Laboratorija prvo izvodi kvalitativnu kontrolu, prema međunarodno priznatim načinom kontrole. Prisustvo genetičke modifikacije dokazuje se prema postupku PCR (polymerase chain reaction/”polimeraz lančana reakcija”).

Ukoliko je rezultat kontrole Centralne laboratorije za semena NKLI negativan, setvena jedinica se smatra sa odsutnim GMO. Kontrolni zapisnik NKLI šalje osobi koja je plombirala i prvom uvozniku u Mađarsku (podnosiocu zahteva) setvene jedince u roku od 30 dana od prijema uzorka. Setvena jedinica se može pustiti u promet nakon prijema rezultata kontrole, ako je negativan.

Ukoliko je kontrola Centralne laboratorije za semena NKLI pozitivna ili nije jednoznačna negativna, NKLI izvodi dalju kontrolu radi utvrđivanja tačne kontaminacije.

U ovom slučaju se uzorak deli, i jedna polovina se šalje u Upravu za hranu i stočnu hranu NKLI. Ova laboratorija kvalitativnom metodom potvrđuje prisutnost GMO, zatim na osnovu kvantitativne metode određuje pozadinu genetičke modifikacije (event). Laboratorija sačinjava zapisnik za obe metode kontrole i šalje NKLI. Zapisnik kvalitativne kontrole NKLI u okviru procesa šalje osobi koja je plombirala ili prvom uvozniku u Mađarsku.

Uzorci koji stignu na GMO kontrolu, NKLI je dužan da sečuva godinu dana. U slučaju spora uzorak treba sačuvati do rešenje spora (godinu dana nakon pravosnažne presude).

^{GULAN: POSTAVLJA SE PITANJE DA LI MI UOPŠTE ŽELIMO DA ŠTITIMO OVAJ NACIONALNI RESURS KAO NAŠ SEVERNI SUSED I NEKE DRUGE ZEMLJE I DA LI SMO U TOJ BORBI SPREMNI NA TAKO RADIKALNA REŠENJA KAKVA JE PREDUZELA MADJARSKA. ODOGOVOR NA OVO PITANJE TREBA DA DAJU POLITIČARI!}

6. Javni postupak

Ukoliko se u toku kontrole Centralne laboratorije za semena ustanovi GMO zagađenje, NKLI podnosi javni postupak protiv osobe koja je plombirala ili prvom uvozniku u Mađarsku u okviru kontrole na GMO zagađenost.

O pokretanju javnog procesa NKLI obaveštava podnosioca. Sa pokretanjem procesa NKLI podnosi i nalog o zatvaranju setvene jedinice do donošenja odluke. Zatvaranje može trajati 45 dana, a može se produžiti za još 45 ukoliko je potrebno. Prilikom zatvaranja semenske jedinice ona se ne sme pomeriti sa mesta. Zatvorenu semensku jedinucu vlasnik treba da uništi u vremenskom roku datom u presudi, na taj način da se kontaminacija ne može daje širiti. Kontrolu procesa zatvaranja, transporta do uništenja i uništenja kontroliše nadležna okružna kancelarija. Pre uništenja, od osobe koja je plombirala ili od prvog uvoznika se uzima prateća dokumentacija i etikete setvene jedinice.

U toku javnog procesa NKLI utvrđuje činjenice o zagađenosti, utvrđuje krivicu počinioca i donosi odluku o uništenju.

Nakon uništenja, podnosilac dostavlja uverenje NKLI o uništenju, o dostavljenoj i uništenoj (sagoreloj) količini.

Ukoliko odgovorna osoba ne izvrši uništenje, NKLI će izvršiti o trošku odgovorne osobe.

Ukoliko podnosilac traži produženje roka, pre isteka roka za uništenje, odlučuje se na na osnovu KET 74. § (2).

7. Obaveza obaveštavanja za stručni upravni organ

NKLI vodi evidenciju o pristiglim uzorcima, o urađenim laboratorijskim kontrolama i o pozitivnim setvenim jedinicama. O pozitivnim setvenim jedinicama NKLI obaveštava nadležni stručni državni sekretarijat.

II. KONTROLA SETVENIH JEDINICA ZA DRŽAVNE EKSPERIMENTE VRSTA

NKLI može uzeti uzorak i uraditi GMO kontrolu za setvene jedinice merkantilnog kukuruza, kukuruza šećerca i kokičara, soje i uljane repice koje učestvuju državnim eksperimentima vrsta. Uzorke uzima Institut za eksperimente vrsta u Tordšu i šalje u Centralnu laboratoriju za semena NKLI.

Od pristizanja uzorka do završetka kontrole proces je istovetan sa onim opisanim pod tačkom I.

Zapisnik kontrole se sa posredstvom Organa za klasifikaciju predaje organu za eksperimente vrsta ratarskih biljaka, a rezultate za kukuruz šećerac i kokičar organu za eksperimente vrsta povrtarskih biljaka.

Kopiju zapisnika prosleđuje upravnik u Institutu za eksperimente vrsta u Tordšu.

U slučaju pozitivnog rezultata naručilac se obaveštava pismenim putem (ali i mejom zbog brzine odgovora). Ako je setvena jedinica GMO pozitivna, onda se naručiocu pismenim putem stavlje do znanja kada i kako može da se nadoknadi pomenuta setvena jedinica.

U slučaju pozitivnih rezultata uzorci se uništavaju prema prvilniku NKLI za uništenje GMO kontaminiranih uzoraka.

^{ANTELJ: IMA PRIMERA NA KOJE MOŽEMO DA SE UGLEDAMO. MAĐARSKA JE, RECIMO, ČLANICA EU KOJA JE USTAVOM ZABRANILA PRODAJU POLJOPRIVREDNOG ZEMLJIŠTA STRANCIMA I POSEBNIM ZAKONOM SPREČILA UZGOJ GMO NA SVOJOJ TERITORIJI. KOLIKO DRŽAVA MAĐARSKA MOŽE DA BUDE DOSLEDNA DOKAZALA JE I TIME ŠTO JE ZABRANILA ČAK I NAUČNA ISTRAŽIVANJA O GMO. ČAK 19 ZEMALJA EVROPSKE UNIJE POKAZALO JE IGNORANTSKI ODNOS PREMA PRODORU GMO TIME ŠTO SU ZABRANILI UZGOJ OVIH USEVA NA SVOJOJ TERITORIJI. RUSIJA JE BEZ OBZIRA NA SVA PRAVILA STO U POTPUNOSTI ZABRANILA ČAK I PROMET GMO, KOJI JE SVETO PISMO ZA STO.}

Prilozi 1 i 2

ORIGINALNI DOKUMENT

Prevod: Milan Živkov-Andričin
Obrada: Portal PPNS
Izvor: NEBIH

HUNGARIAN LEGISLATION

Laws

• Act on gene technology activities - Act No. XXVII of 1998 (English version of Act No. XXVII of 1998 in effect till 4th June 2015)
• Act on the publication of the Cartagena Protocol on Biosafety signed in 24 May 2000 in Nairobi (Act No. CIX of 2004)
• Act on the publication of the Nagoya-Kuala Lumpur Supplementary Protocol on Liability and Redress to the Cartagena Protocol on Biosafety (Act No. CLXXI of 2013)

Regulations

• Decree 82/2003. (VII. 16.) of the Ministry of Agriculture and Rural Development on the order of the registering and supplying data as well as on the documentation which shall be enclosed in the notification regarding the gene technological activity
• Joint Decree 111/2003. (XI. 5.) of the Ministry of Agriculture and Rural Development, the Ministry of Economy and Transport, the Ministry of Health, Social and Family Matters and the Ministry of Environment and Water on activities which shall be considered and not considered as gene technological activity as well as on authorities which are entitled to supervise the gene technological activity
• Decree 128/2003. (XII. 19.) of the Ministry of Agriculture and Rural Development on the organization and the activity of the Gene Technological Advisory Committee
• Government Decree Nr. 132/2004. (IV. 29.) on the authorization procedure of the gene technological activity as well as on the liaison with the European Commission
• Decree 138/2004. (IX. 23.) of the Ministry of Agriculture and Rural Development on the authorization fees for the authorization of the gene technological activity
• Decree 142/2004. (IX. 30.) of the Ministry of Agriculture and Rural Development and the Ministry of Economy and Transport on certain rules of the gene technological activity in the field of agriculture and industry
• Government Decree 148/2003. (IX. 22.) on the imposing gene technological penalties
• Joint Regulation 31/2006 (IV.29) of the Ministry of Agriculture and Rural Development, Ministry of Economy and Transport and Ministry of Finance on the import and distribution of certain genetically modified feeds
• Decree 86/2006. (XII. 23.) of the Ministry of Agriculture and Rural Development on coexistence measures on the cultivation of genetically modified, conventional and organic plants
• Gov. Regulation 347/2006 (XII.23) on the designation of bodies to perform environmental conservation, water authority and administrative responsibilities
• Decree 14/2008. (IV. 17.) of the Ministry of Health on the designation of the competent authority dealing with the gene technological activities related to human-health, production of human medicines, and chemicals in contact with the human body; and designation of the special authority contributing to the authorization procedures relating to agricultural, food production and other industrial uses of gene technology.
• Gov. Regulation 226/2008 (IX.11) on the implementation of Cartagena Protocol on biological security, signed in Nairobi on 24 May 2000 and published in Act CIX of 2004

Parliamentary Resolutions

• Parliamentary Resolution 94/2003 (IX.23) on the ratification of the Cartagena Protocol on biological safety
• Parliamentary Resolution 53/2006 (XI.29) on various issues relating to gene technology activities, their use in agriculture and food production and the Hungarian strategy concerning them
• Parliamentary Resolution 47/2008 (IV.23) on the adoption of the report on the implementation of the provisions included in Parliamentary Resolution 53/2006 (XI.29) on various issues relating to gene technology activities, their use in agriculture and food production and the Hungarian strategy concerning them
• Parliamentary Resolution 74/2011 (X.14) on joining the genetically modified organism-free Alps-Adriatic initiative
• Parliamentary Resolution 6/2012 (II.22) on the adoption of the report on the implementation of the provisions included in Parliamentary Resolution 53/2006 (XI.29) on various issues relating to gene technology activities, their use in agriculture and food production and the Hungarian strategy concerning them for 2009 and 2010

Government Resolutions

• Government Resolution 1369/2013 (VI. 27) on the amendment of Government Resolution 1158/2011 (V. 23) on the reviewing of official bodies established through legislation or organisation-regulating public law instruments
• Government Resolution 1370/2013 (VI. 27) on the enforcement of the tasks determined in Government Resolution 1369/2013 (VI. 27) on the amendment of Government Resolution 1158/2011 (V. 23) on the reviewing of official bodies established through legislation or organisation-regulating public law instruments

Safeguard clauses

• Decree 52/2013. (VI. 17.) of the Ministry of Rural Development on the safeguard clause on the potato modified genetically for a higher amylopectin starch content
• Decree 53/2013. (VI. 17.) of the Ministry of Rural Development on the safeguard clause on the seeds of stems and hybrids of maize MON810

ARHIVA PPNS

PRIMENA PROPISA EU O GMO U MAĐARSKOJ

U Mađarskoj je genetički modifikovana hrana regulisana Zakonom o genetskim tehnologijama, brojnim podzakonskim aktima i rezolucijama parlamenta, a i novi ustav koji je stupio na snagu 2012. godine sadrži odredbe o genetički modifikovanim organizmima. Regulisanje aktivnosti koje se odnose na genetički modifikovane organizme i stvaranje slobodnih GMO poljoprivrednih zona smatra se posebno važnim strateškim ciljem u ovoj zemlji. Zato je u 2006. godini Mađarska razvila strategiju GMO slobodnih zona i proces potreban za ostvarivanje svojih ciljeva, uz saglasnost svih pet parlamentarnih stranaka u to vreme za donošenje Parlamentarne rezolucije 53/2006 (XI.29) [Parliamentary Resolution 53/2006 (XI.29)]. Ova strategija se nije promenila od tada, a u 20. članu novog Osnovnog zakona stoji da:

1. Svako ima pravo na fizičko i mentalno zdravlje.
2. Mađarska će promovisati ostvarivanje prava koje je utvrđeno u stavu (1) tako što će osigurati da njena poljoprivreda bude bez i jednog genetski modifikovanog organizma, obezbediti pristup zdravoj hrani i vodi za piće, uspostaviti industrijsku bezbednost i zdravstvenu zaštitu, podržavajući sport i redovne fizičke vežbe i obezbeđivanjem zaštite životne sredine.

Zakon o genetskim tehnologijama iz 1998. godine je prvi zakon iz ove oblasti u istočnoj Evropi. Ovaj zakon reguliše genetsku modifikaciju prirodnih organizama, ograničenje upotrebe GMO, uvođenje GMO u životnu sredinu, stavljanje GMO na tržište, uvoz, izvoz i transport GMO i proizvoda od GMO. Zakon se odnosi na sve prirodne organizme sa izuzetkom organizama koji su Zakonom o zaštiti prirode (Zakon br. LIII iz 1996. godine) zaštićeni i ne mogu biti genetički modifikovani. Sve aktivnosti koje se odnose na genetsku tehnologiju podležu autorizaciji. Zakonom se uspostavlja i naučno savetodavno telo - Savetodavni odbor za genetsku tehnologiju, sa ciljem da se osigura podrška u procesu davanja dozvola za GMO. Zakon je stupio na snagu 1999. godine i od tada je menjan 2002. godine u cilju usklađivanja sa Direktivom 2001/18/EZ i 2006. godine kako bi inkorporirao odredbe o koegzistenciji GMO sa konvencionalnim i organskim usevima.

U Mađarskoj postoje dve zabrane koje se odnose na GMO koji je dozvoljen u Evropskoj uniji, a to su zabrana uzgajanja Monsantovog kukuruza MON810 i zabrana uzgajanja i komercijalne upotrebe krompira amflora.

ISTRAŽIVANJE BIBLIOTEKE NARODNE SKUPŠTINE O GMO

USDA FOREIGN AGRICULTURAL SERVICE

Report Highlights:

Hungary is one of the strongest opponents of agricultural biotechnology in the European Union (EU). Maintaining the country’s GE-free status is one of the Government’s highest priorities and one of the main sticking points of negotiations on trade. At the same time, many plant breeding and scientific institutions in Hungary see the need for, and potential benefit of, innovative biotechnologies on the economy and sustainability.

HUNGARY: AGRICULTURAL BIOTECHNOLOGY ANNUAL 2017

ACT C OF 2012 ON THE CRIMINAL CODE

Violation of Legal Liabilities Relating to Genetically Modified Plant Varieties

Section 362

Any person who:

• a) unlawfully imports, stores, transports or places on the market in the territory of Hungary the propagating materials of genetically modified plant varieties which have not been authorized in the European Union, or releases such into the environment;
• b) unlawfully releases into the environment the propagating materials of genetically modified plant varieties which have not been authorized in the European Union for cultivation purposes;
• c) violates the prohibitive measures imposed for the duration of the safeguard procedure in connection with the import, production, storage, transport, placing on the market or use of propagating materials of genetically modified plant varieties which has been authorized in the European Union for cultivation purposes;

is guilty of a misdemeanor punishable by imprisonment not exceeding two years.

"Pogrešno je nuditi potrošačima nešto što nije dokazano da je bezbedno bez obzira na procenat prisustva GMO"
GENETSKI NEMODIFIKOVANA HRANA - SLOBODA IZBORA POTROŠAČA
Mr Sonja Spasojević, Pravni fakultet u Kragujevcu 

PREPORUKA PPNS 

• PROF. DR MIODRAG DIMITRIJEVIĆ: GMO NIJE SREDSTVO DA OSTVARIMO SLOBODAN ŽIVOT
• HRANA BUDUĆNOSTI ILI BIOTERORIZAM
• KAKO DA O(P)STANE SRBIJA BEZ GMO - SNIMAK TRIBINE
• DECI O GMO - DR TATJANA PAPIĆ BRANKOV 
• ULOGA MEĐUNARODNIH ORGANIZACIJA U ŠIRENJU GM HRANE - TATJANA PAPIĆ BRANKOV I KOVILJKO LOVRE 
• DR TATJANA BRANKOV - GMO RULET
• ČUVAJMO SVOJE SORTE I HIBRIDE: GMO - OTROV, HRANA ILI... (NOVOSTI, DODATAK)

PPNS/O GMO/PROF. DR MIODRAG DIMITRIJEVIĆ

• GMO - ORUŽJE ZA STVARANJE DRUŠTVA ’ORVELOVOG’ TIPA
• TRANSGENA TEHNOLOGIJA (GMO) UTIČE NA PROMENE U ORGANIZMIMA
• NE MORA DA SE ZABRANI GM KUKURUZ, SAMO NEKA DAJU NISKE MDK VREDNOSTI ZA AFLATOKSIN
• NAGLA IZMENA GENETSKOG MATERIJALA NIJE BEZ POSLEDICA

• AGROPARLAMENT - PORED OSTALOG O GMO
• NIJE DOKAZANO DA JE GM HRANA ZDRAVSTVENO BEZBEDNA
• RADIO BEOGRAD 1 - NOVINARENJE: O GMO

Detaljnije

Korisni članci na PPNS o glifosatu

• TOTALNI UDAR NA TOTALNE HERBICIDE I MONSANTO?
• Članovi EP: Glifosati ne smeju da budu ponovo odobreni za upotrebu
• Ministarstvo: Srbija će podržati odluku EU o glifosatu
• Nova studija ukazuje na vezu između herbicida glifosata i raka
• Holandski parlament zabranio Monsantov ’raundap’
• Monsantov predstavnik odbija piće sa glifosatom - prevod
• Akutno trovanje glifosat-surfaktantom sa neurološkim sekvelama i letalnim ishodom
• Glifosat smrtonosan
• U Argentini 30.000 lekara i zdravstvenih radnika zahteva zabranu glifosata
• Glifosat u nama
• Deset najvećih PR katastrofa biotehnologije u 2012.

 

Korisni članci na PPNS o EFSA

• EFSA i sukob interesa
• Većina stručnjaka za kontrolu namirnica u EU u sukobu interesa
• GM kukuruz: EFSA ne može da prekrije dokaze o bitnim propustima u proceni rizika
• GM kukuruz ipak negativno utiče na zdravlje?
• Nedostaci u EFSA-inoj proceni rizika - primeri osam GM useva
• Novi udarac za genetski modifikovane kulture
• Sud EU poništio dozvolu za GM krompir ’amflora’
• Vilijam Engdal, publicista – Plodovi semena uništenja
• Zašto je EU toliko protiv GMO, a SAD ne?

PPNS/O GMO/EVROPA

• GRINPIS: SAD PROTIV BARIJERA ZA GMO U EU I OBLASTI BEZ GMO
• EVROPSKI PARLAMENT GUBI SUVERENITETA PRED SAD ZBOG TTIP?
• EVROPSKI PARLAMENT PONOVO PROTIV GMO
• SUD U PARIZU PRIHVATIO REZULTATE SERALINIJA!
• GMO ĆE POSVAĐATI SAD I EU
• INSPEKCIJA ČEŠLJA SLAVONIJU, OGROMNE KOLIČINE GMO SOJE
• ČLANICE EU NE MOGU SAME DA ODLUČUJU O GMO
• EU UPOZORAVA SRBIJU: ZABRANA UVOZA GMO MORA DA SE UKINE!
• KOMITET EP NE BI DA ČLANICAMA EU PREPUSTI ODLUKU O GMO
• DVE TREĆINE ČLANICA EU NE ŽELI UZGOJ GMO
• BITKA PROTIV GENETSKI MODIFIKOVANE HRANE
• POLJSKA ODUSTAJE OD GMO
• NI NEMAČKA NEĆE GMO
• SEVERNA IRSKA ODLUČILA: NEĆEMO GMO
• RUSIJA NEĆE UZGAJATI GM PROIZVODE
• SKUPŠTINA SLOVENIJE USVOJILA ZAKON O ZABRANI GMO
• PREMIJER HRVATSKE: NE TREBA NAM GMO
• MONSANTO OTROVAO RATARE U FRANCUSKOJ
• ŠKOTSKA ZABRANJUJE GMO USEVE
• VLADA ZABRANILA UVOZ SOJINE SAČME - U FBIH
• AKCIJA U BIH - NA GRANICI OTKRILI GMO SOJU
• "SRBI, BORITE SE PROTIV GMO" - KORIN LEPAŽ, BIVŠA MINISTARKA EKOLOGIJE FRANCUSKE
• HOLANDSKI PARLAMENT ZABRANIO MONSANTOV ’RAUNDAP’ 
• KAKO GM SOJA UNIŠTAVA POLJOPRIVREDU?

PPNS/O GMO/SVET

• MARS I KELOGS POČELI DA OBELEŽAVAJU GMO PROIZVODE
• VAŠINGTON ZATRAŽIO OD EVROPE DA KUPUJE AMERIČKE GMO PROIZVODE
• PRVI PUT MANJE POVRŠINA POD GMO U SVETU
• GMO KOMARAC (GENETSKI INŽENJERING) ’DONEO’ VIRUS ZIKA?
• MONSANTO DELI OTKAZE JER BELEŽI GUBITAK I PAD AKCIJA
• APEL OBAMI: OBELEŽITE GMO!
• SUĐENJE MONSANTU ZBOG ’’ŠTETE KOJU JE NANEO LJUDSKOM ZDRAVLJU I OKRUŽENJU’’ (VIDEO)
• SAD ODOBRILE UPOTREBU GMO RIBE ZA ISHRANU
• PREHRAMBENE KOMPANIJE U SAD SVE VIŠE IZBEGAVAJU GM USEVE
• SVETSKI GMO ’TROVAČ’ MONSANTO U BULI, SLEDE OTKAZI
• AMERIKANCI PRELAZE NA ORGANSKO - POTROŠAČI SVE ZABRINUTIJI ZBOG GMO
• SVETSKA FONDACIJA ZA PRIRODU TOLERIŠE KRČENJE AMAZONA ZARAD GMO PLANTAŽA
• MONSANTOV HERBICID U KALIFORNIJI OZNAČEN KAO KANCEROGEN?
• MEŠTANI GRADIĆA TUŽE MONSANTO: ZATROVALI STE NAM REKU, ZBOG VAS UMIREMO OD RAKA!
• ARGENTINSKI GRAD PUN OBOLELIH OD KARCINOMA (VIDEO)
• NOVA STUDIJA UKAZUJE NA VEZU IZMEĐU HERBICIDA GLIFOSATA I RAKA 
• NOVI TRGOVINSKI SPORAZUM SA SAD ĆE OTVORITI VRATA HRANI LOŠIJEG KVALITETA NAPUMPANOJ HORMONIMA RASTA I PESTICIDIMA, UPOZORAVA DŽEJMI OLIVER
• DESET NAJVEĆIH PR KATASTROFA BIOTEHNOLOGIJE U 2012.

PPNS/O GMO VIDEO

• PROF. DR MIODRAG DIMITRIJEVIĆ: GMO - RAT ZA HRANU (VIDEO)
• MIR DIVLJIH STVORENJA (GMO OMG - JEREMY SEIFERT)
• SERALINI: RIZICI UPOTREBE GMO U ISHRANI KRAVA
• MOZAIK RTK: GOST DEJAN MILOŠEVIĆ, PORTAL PRVI PRVI NA SKALI
• MITRIKS - O INDUSTRIJALIZOVANOJ PROIZVODNJI HRANE (THE MEATRIX)
• FOKS NJUZ REPORTERI DOBILI OTKAZ ZBOG OTKRIVANJA ISTINE O MONSANTU
• MONSANTOV PREDSTAVNIK ODBIJA PIĆE SA GLIFOSATOM - PREVOD
• AGENCIJA ZA BEZBEDNOST HRANE BIH POKUŠALA DA SAKRIJE IZVEŠTAJ O GMO (RTRS, PEČAT)
• MONSANTOV PREDSTAVNIK ODBIJA PIĆE SA GLIFOSATOM - PREVOD
• MARIJAN JOŠT I VALERIJE VRČEK - ZABRANITE UPOTREBU GLIFOSATA!

PPNS/O GMO/DOKUMENTI

• NEOPHODNO ЈЕ DONETI NOVI ZAKON O GMO - KNJIGA PREPORUKA NACIONALNOG KONVENTA O EVROPSKOJ UNIJI 2015/2016
• ZAKON O INSPEKCIJSKOM NADZORU
• SLUČAJ PROTIV GMO - PORTFOLIO 21
• AKUTNO TROVANJE GLIFOSAT-SURFAKTANTOM SA NEUROLOŠKIM SEKVELAMA I LETALNIM ISHODOM

● O GMO ● Roba bez GMO ● Foto ● Video (O GMO, bez prevoda) ● Članci (domaći mediji, strani mediji) ● Dokumenti (domaći izvori, strani izvori) ● Svet ● Evropa ● Srbija ● Gradovi-opštine ● Kragujevac bez GMO ● M. M. Ševarlić (nazivi aktiviraju linkove)