U Bogatiću van snage aplikacija za istraživanje litijuma; zašto je ustala ta opština i koja je veza sa Rio Tintom?

Ministarstvo rudarstva i energetike Srbije stavilo je van snage uslove koje je ranije dalo za izradu Nacrta prostornog plana opštine Bogatić, a odnose se na aplikaciju o istraživanju lilitijuma i bora, rekao je juče za Betu službenik Odeljenja za urbanizam u toj opštini Dragan Josipović.

Među uslovima za izradu Nacrta prostornog plana koje je pre mesec i po dana dostavilo to Ministarsto bila je "napomena" da se u taj dokument unese "aplikant" za istraživanje bora i litijuma u Petlovači, firma Edelweiss Mineral Exploration.

Dokument o uslovima za izradu plana potpisala je ministarka Dubravka Đedović Handanović.

Lokacija Petlovača pripada teritoriji grada Šapca, ali se to istražno polje proteže i u opštinu Bogatić.

Taj dokument je u opštinu Bogatić stigao prejuče, dok je delegacija opštine, na čelu sa predsednikom, Milanom Damnjanovićem bila na sastanku u Ministarstvu da utvrdi zašto nema odgovora na zahtev da se pošalju novi uslovi jer građani Bogatića "ne pristaju na otvaranje istražnog polja litijuma i bora", zbog čega su uložili primedbe i zatražili nove uslove za Prostorni plan.

U toj opštini je na vlasti koalicija Srpske napredne stranke i Socijalističke partije, ali su zajedno sa građanima i opozicijom na protestu početkom prošlog meseca izrazili nezadovoljstvo i protive se otvaranju istražnog polja litijuma i bora u njihovoj opštini.

Predstavnicima opštine je na sastanku rečeno, "da ta informacija o unošenju ’aplikanta’ za istraživanje bora i litijuma u Petlovači, firme Edelweiss Mineral Exploration, nije ni bitna, a da je odgovor prosleđen".

Na sledećoj sednici Skupštine opštine Bogatić trebalo bi, prema rečima Josipovića, da se izabere nova Komisija za planove jer su nekim članovima istekli mandati, a ona će odlučiti o daljoj proceduri i da li će Nacrt prostornog plana ići ponovo na skraćen javni uvid.

ARHIVA PPNS "IZUZETNO VISOKA MOBILIZACIJA LOKALNE ZAJEDNICE" - O PROTESTIMA PROTIV RUDNIKA LITIJUMA U SRBIJI; VIDEO: PROTEST U BOGATIĆU

Kvadratura kruga: Zašto je Bogatić ustao

*Najava emisije koja će biti prikazana 8. marta

Poljoprovrednici i građani Bogatića su 7. februara organizovali veliki protest, na kome su izrazili nezadovoljstvo zbog Nacrta prostornog plana opštine Bogatić od 2025–2035. godine.

U planu su se neočekivano našla i istražna polja litijuma i bora. Tog dana trebalo je da se održi sednica Skupštine opštine na kojoj bi bio prezentovan nacrt tog prostornog plana. Održavanje sednice sprečili su građani koji su upali u salu Opštine u kojoj je planirano održavanje te sednice.

Dan nakon toga oglasilo se Ministarstvo rudarstva i energetike saopštenjem u kome se kaže „da su tvrdnje o istraživanju i kopanju litijuma zasnovane na pogrešnom i proizvoljnom tumačenju jednog dokumenta koji se nalazi na uvidu javnosti, čime se javnost navodi na pogrešne zaključke što postiče širenje dezinformacija.“

Ministarstvo rudarstva i energetike je pre toga odobrilo aplikaciju za istraživanje litijuma i bora firmi „Edelwiss Mineral exploration״ na teritoriji opštine Bogatić.

„To istražno polje zahvatilo bi polje od 200 kvadratnih kilometara, 60 odsto tog polja obuhvata teritoriju grada Šapca, a 40 teritoriju opštine Bogatić u kojoj bi bili zahvaćeni atari sela Badovinci, Klenje, Salaš Crnobarski i Očage… To je izazvalo gnev, bunt i bes poljoprivredika i građana Bogatića״, kaže Dejan Milosavljević, odbornik u SO Bogatić.

„Većnici i odbornici SO Bogatić stavili su primedbe na Nacrt prostornog plana tog prostornog plana koji nam je dostavilo Ministarstvo rudarstva i energetike i to je jedini zakonski put da se to izbaci iz tog dokumenta. Inače, odbornici i kompletna javnost su protiv toga da se poljoprivredno zemljište, najkvalitetnija zemlja u Srbiji pretvara u bilo kakva polja za istraživanje i bilo šta vezano za litijum i bor״, tvrdi Dragoslav Josipović, predsednik SO Bogatić.

Sada je na taj Nacrt postornog plana stiglo 137 primedbi od organizacija i građana Bogatića.

A zašto poljoprivrednici Bogatića tako grčevito brane svoju zemlju i ne dozvoljavaju na njoj nikakva istraživanja, a kamoli eksploataciju litijuma i bora.

„Mačva ne bi trebalo da bude predviđena ni za kakvo rudarenje već za proizvodnju hrane, kao i do sada, jer bi rudarenjem bio uništen deo najplodnije zemlje u ovom delu Srbije״, kaže Milan Pajić iz udruženja „Naše mleko״. Više od 70 odsto teritorije Opštine Bogatić zauzima obradivo poljoprivredno zemljište. Na toj zemlji uspeva sve, počev od pšenice i kukuruza, potom soje i suncikreta i sveg voća i povrća. Već sada u pojedinim delovima Bogatića, hektar zemlje dostiže cenu od 30.000 evra.

Bogatić je razapet između dve reke, Drine i Save. Osim podzemnih rezervi kvalitetne pijaće vode u Bogatiću su 90-ih godina prošlog veka otkrivene neiscrpne rezerve geotermalnih izvora vode čija je temperatura 75°C . Neki od tih geotermalnih izvora već sada se koriste za zagrevanje staklenika i plastenika u Bogatiću.

Bogatić je među prve tri opštine u Srbiji po broju sunčanih sati u godini. To je, takođe, ogroman potencijal i izvor besplatne obnovljive energije koji se koristi u u ovom gradu.

I danas hrani veliki deo Srbije. Godišnje, samo iz ove opštine srpskom tržištu se isporuči više od 50 miliona kilgrama svinjskog mesa.

Bogatić ima i prirodne resurse, vredne ljude i bogom je dan za život.

U međuvremenu je (5. marta 2025) Ministarstvo rudarstva i energetike Srbije stavilo van snage uslove koje je ranije dalo za izradu Nacrta prostornog plana te opštine, a odnose se na aplikaciju o istraživanju litijuma i bora.

Urednik: Branko Stanković; snimatelj: Aleksandar Agbaba; monataža: Marija Baronijan Šašić

DODATAK PPNS

U Bogatiću već istraživan litijum 2016.

Opština Bogatić već je bila područje za koje su odobrena istraživanja litijuma - 2016. godine. Preduzeće GeoMin Consulting bilo je nosilac istražnih i drugih prava, a dobilo je rešenje Ministarstva 14. i 17 oktobra, kao i 7. novembra te godine za 14 područja: Osladić, Valjevo, Petlovača, Bogatić, Šabac, Badanja, Loznica, Jadar, Loznica, Jalovik, Vladimirci, Ljig, Lajkovac i Mionica.

Iste godine, još tri preduzeća su stekla dozvole na teritoriji Srbije:

22. januara - Rio Sava Exploration, I produženje
11. marta - Balkan Gold - Baljevac, Raška i Kraljevo
7. novembra - Nova Centauri metals - Krajkovac, Niš, Merošina

DETALJNO: ARHIVA PPNS "SVA REŠENJA" IZDATA ZA ISTRAŽIVANJE LITIJUMA NA TERITORIJI SRBIJE (2004-2022) - IZ MINISTARSTVA ZA UDRUŽENJE PRVI PRVI NA SKALI

Osnivač firme - čovek Rio Tinta

Odluku o osnivanju DOO GeoMin Consulting kao član društva potpisao je Jovan Grubin (1966) 29. aprila 2015. godine, sa upisanim novčanim ulogom od 1.000 dinara što je iznosilo "100% udela u ukupnom kapitalu društva", navedeno je u zvaničnom dokumentu o kojem je pisao portal PRVI PRVI NA SKALI početkom 2023. godine.

U 2019. godini doneta je odluka u kojoj se kao jedini član društva ističe Euro Lithium Inc. (Vankuver, Kanada), vršilac funkcije skupštine društva Euro Lithium Balkan DOO Beograd-Savski Venac. U ime jedinog člana društva potpis je stavio direktor Petr Palkovsky. Osnivački kapital "u celosti" i ovoga puta bio je tek 1.000 dinara, i to je iznosilo "100% udela u ukupnom kapitalu društva".

Reč je o firmi koja je imala dozvole za istraživanje litijuma, pored ostalih mineralnih potencijala, na teritoriji Valjeva, Mionice, Uba, Lajkovca i Ljiga. Odlukom Osnovnog suda iz 2021. godine zabranjeni su radovi zbog kojih su pojedini Valjevci ispali žrtve istraživanja, ostali bez vode i ugroženog zdravlja - detaljnije: ZABRANJENI RADOVI EURO LITIJUM BALKAN, ŽRTVE ISTRAŽIVANJA OSTALE BEZ VODE.

Jovan Grubin je napustio Kanađane, ali je ostao u poslu i u Srbiji.

Najpre je rešenjem APR-a od 19. marta 2021. godine upisan kao direktor, samostalni zastupnik DOO Asena Investment, a nakon brisanja iz registra Amerikanca Rohana Patnaika iz SAD (Virdžinija). Pretežna delatnost ovog pravnog lica je svestranija (0891) - eksploatacija minerala, proizvodnja mineralnih đubriva i hemikalija. Ostavka Jovana Grubina usledila je već 2. februara 2022. godine.

Upravo je Jovan Grubin danas zakonski zastupnik Edelweiss Mineral Exploration, DOO sa Novog Beograda. Kao osnivač, 2023. godine bio je upisan Ropa Investments sa Gibraltara, a danas je to Apollo Serbia (UK) iz Velike Britanije, ali je kontakt direktora na istom internet domenu - @ropa.gi. Delatnost je ostala ista - eksploatacija minerala, proizvodnja mineralnih đubriva i hemikalija. Udeo osnivača je 100%, a novčani kapital celih 100 (slovima: STO) dinara - sve je javno dostupnim čini APR.

Sa istog izvora je i osnivački akt koji je doneo Patnaik u svojstvu jednočlanog privrednog društva koje osniva Edelweiss Minerals Explorations sa sedištem u Beogradu. I ovde je upisan novčani "kapital" u iznosu od 100 dinara, a naredni član akta donosi "obavezu člana društva da uplati celokupan osnivački kapital u roku od pet godina"! Članom 12. utvrđeno je da je direktor - Jovan Grubin.

Ovaj rudarski par je poslovao i u Bjeljini.

U članku "Najezda krtica", NIN je 2023. godine pisao da je Jovan Grubin pojavljuje i pod zastavom konkurenta ili možda kooperanta Rio Tinta - Volt Risorsis Limitid. Grubin se trenutno nalazi na istoj poziciji u još pet beogradskih firmi koje se bave eksploatacijom minerala, proizvodnjom mineralnih đubriva i hemikalija, objavio je ove godine sajt Raskrinkavanje. Grubin nije odgovorio na pitanja Raskrikavanja o istraživanju litijuma u okolini Bogatića.

U poslu sa litijumom još je zvučnije ime mlađeg brata - Nenada Grubina (1967). Predstavili smo ga najpre aprila 2021. godine kada smo obnarodovali problem u Levču: PROJEKAT REKOVAC - LITIJUMSKA GROZNICA, POSRED PLODNE ZEMLJE.

Nenad Grubin je danas, pored ostalog, likvidacioni upravnik preduzeća Rio Tinto Ibarski borni minerali, trećeg društva za geološka istraživanja i eksploataciju ruda registrovanog u Srbiji čiji je osnivač britansko-australijski rudarski gigant, najprepoznatljiviji u domaćoj javnosti po projektu Jadar koji formalno vodi ćerka firma Rio Sava.

Jedini osnivač bio je Rio Tinto European Holdings sa novčanim ulogom od milion evra.

Rio Tinto je u februaru odbacio "zloupotrebu njihovog imena u političke svrhe na protestima u Bogatiću" i istakao da nije uključen u bilo kakve aktivnosti niti da ima bilo kakve planove za istraživanje ili eksploataciju litijuma na području Petlovače, Bogatića, Šapca.

Poznavaoci rudarskih prilika i "protoka" ljudskih resursa rekli bi da Rio Tinto i ne mora da ima planove sve dok postoje povezana treća lica koja završavaju istraživačke poslove.

DETALJNIJE: ARHIVA PPNS LITIJUM ISTRAŽIVAN NA TERITORIJI KRAGUJEVCA OD 2011. DO 2015.

Izvori: Beta; RTS
Mapa sa javnog uvida - Ekapija
Obrada: Prviprvinaskali.com

ARHIVA PPNS: EKOLOGIJA
PROMOCIJA ZBORNIKA SANU "PROJEKAT JADAR - ŠTA JE POZNATO?" U KRAGUJEVCU (AUDIO)	PROF. IMRE KRIZMANIĆ: PROJEKAT JADAR - UTICAJ NA BIODIVERZITET	JAGOŠ RAIČEVIĆ: PROJEKAT JADAR - KONTROLA REGULATORNOG PROCESA I TROŠKOVI ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE

OSNOVNA ISTRAŽIVANJA LITIJUMA I SVA PRIMENJENA GEOLOŠKA ISTRAŽIVANJA NISU DOZVOLJENA PROGRAMOM ZAŠTITE ŽIVOTNE SREDINE U KRAGUJEVCU OD 2023-2033	DEGRADACIJA PROSTORA U OKVIRU PROJEKTA JADAR - RATKO RISTIĆ, IVAN MALUŠEVIĆ, PETAR NEŠKOVIĆ, ANGELINA NOVAKOVIĆ, SINIŠA POLOVINA, VUKAŠIN MILČANOVIĆ	"RUDARSKA INDUSTRIJA JE GLAVNI IZVOR ZAGAĐENJA ZEMLJIŠTA NA ZAPADNOM BALKANU" - ZAJEDNIČKI ISTRAŽIVAČKI CENTAR EVROPSKE KOMISIJE