Upotreba biljaka u forenzici

Primer 1

Postoji mnogo različitih primera u forenzici gde su fragmenti biljaka ili polen bili korisni prilikom dopune informacija arheološkim nalazištima i masovnim grobnicama. Nekoliko primera ilustruje interesantnu upotrebu biljnog materijala u određivanju vremena ili sezone smrti.

Godine 1994. u Magdeburgu, u Nemačkoj, otkrivena je masovna grobnica sa 32 muška skeleta. Identitet ubica i žrtava je bio nepoznat, kao i vreme smrti. Postojale su dve moguće hipoteze. Prva, da su to skeletni ostaci iz Drugog svetskog rata gde je Gestapo ubio muškarce u proleće 1945. godine. Druga hipoteza je bila da je sovjetska tajna policija ubila sovjetske vojnike nakon pobune u Nemačkoj Demokratskoj Republici u junu 1953. godine. Bilo je poznato da su se događaji desili u različitim godišnjim dobima, pri čemu se očekivalo da sadržaj polena među ostacima treba da odredi sezonu smrti i sahranjivanja. Ustanovljen je spektar polena za svako godišnje doba, kako bi se obezbedio nezavisan indikator za upoređivanje sa uzorcima iz masovne grobnice. Utvrđeno je da pojedine se pojedine biljne vrste pretežno javljaju u neko od sledećih godišnjih doba:

proleće (preovlađuju jova, lešnik, vrba i kleka),
leto (preovladavaju bokvica i lipa).

Neke anemofilne biljne vrste (čiji se polen prenosi vetrom) oslobađaju polen u različitim intervalima tokom cele godine. Ove biljke uključuju brezu, bor i lešnik i nisu dobri sezonski indikatori i stoga ne bi bile dalje analizirane. Pregledana je 21 lobanja iz masovne grobnice, isprane su nosne šupljine i sakupljeni rastvori za pranje za analizu polena. Sedam od 21 lobanje imalo je visok nivo polena platana, vrste indikatora letnje sezone. Stoga je analiza polena podržala hipotezu da su pronađeni ljudski ostaci bili ostaci sovjetskih vojnika koje je ubila sovjetska tajna policija nakon pobune u junu 1953. godine.

Primer 2

Prirodna biljna vlakna imaju veliku ulogu na arheološkim nalazištima. FT-Ramanova mikroskopija se može primeniti kao nedestruktivni tip analize za identifikaciju. Može se konstruisati referentna biblioteka obojenih i neobojenih biljnih vlakana za poređenje sa uzorcima sa mesta sahranjivanja. Neka vlakna koja bi mogla biti korisna uključuju vlakna lana, pamuka, kokosa, ramije i dr.

Polen je takođe korišćen kao prateći dokaz za Torinski pokrov, za koji se veruje da je pogrebna tkanina Isusa Hrista. Maks Frej, švajcarski botaničar, sakupio je zrna polena sa Pokrova 1973. godine od sledećih vrsta:

Gundelia tournefortii (čička)
Zigophyllumm dumosum (kaperl od pasulja)
Cistus creticus (rožna ruža)

^{Foto: Deo lepljive trake (izvor: Shroud3d)}

Ova posebna kombinacija biljnih vrsta je najčešća kao autohtona u oblastima Bliskog istoka, uključujući i Jerusalim. Navedene vrste cvetaju u Izraelu, u martu i aprilu. Analiza polena je u suprotnosti sa studijom datiranja ugljenika iz 1989. koja je sugerisala da je pokrov bio star 700 godina i da potiče iz Evrope.

^{Foto: Torinski pokrov - fotografija lica, pozitiv (levo) i digitalno obrađena slika (desno); izvor: Vikipedija}

U narednoj objavi o forenzičkoj botanici: Primena biljaka u forenzici...

Autor: Nenad Zlatić, asistent
Obradio: Dejan Milošević

Ilustracije: Shroud3d; Vikipedija; Britanika
Izvor: Coyle, H.M. (2005). Forensic botany: Principles and applications to criminal casework. CRC Press, New York, USA.

BOTANIČKA BAŠTA KRAGUJEVAC SAJT, FB STRANA, INSTAGRAM
EKOLOGIJA KRAGUJEVAC - EKOLUMNA
PRVI PRVI NA SKALI: KG VODIČ - BOTANIČKA BAŠTA

Dobitnici priznanja Zeleni list iz Kragujevca, Botanička bašta i udruženje PRVI PRVI NA SKALI javnosti predstavljaju zajedničko stvaranje Ekolumne na sajtu Ekologija Kragujevac i na portalu udruženja.

Dosadašnje objave: